Please write subhashitams in the comments box below
Nimmagadda Pavaneswari
- 🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
न धैर्येण बिना लक्ष्मी न शौर्येण बिना जयः।
न दानेन बिना मोक्षो न ज्ञानेन बिना यशः ।।
One can not get rich without perseverance , can not win a battle (accomplish a difficult task) without courage, can not get salvation without doing charitable work, and one can not become illustrious and famous without being learned and knowledgeable.
बिना परिश्रम के कोई धनवान नहीं हो सकता, बिना साहस के कोई युद्ध (कठिन कार्य पूरा करना) नहीं जीत सकता, परोपकार के बिना मोक्ष नहीं प्राप्त कर सकता, और कोई विद्वान और ज्ञानी हुए बिना प्रसिद्ध और प्रसिद्ध नहीं हो सकता।
పట్టుదల లేకుండా ధనవంతుడు కాలేడు, ధైర్యం లేకుండా యుద్ధంలో గెలవలేడు (కష్టమైన పనిని సాధించలేడు), దానధర్మాలు చేయకుండా మోక్షాన్ని పొందలేడు మరియు నేర్చుకోని మరియు జ్ఞానం లేకుండా గొప్పవాడు మరియు ప్రసిద్ధుడు కాలేడు.
2
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
न गृहं गृहमित्याहुः गृहणी गृहमुच्यते।
गृहं हि गृहिणीहीनं अरण्यं सदृशं मतम्।
घर तो गृहणी (घरवाली) के कारण ही घर कहलाता है। बिन गृहणी तो घर जंगल के समान होता है।
Home is called home because of wife. The house without a wife is like a forest.
3 न प्रहृष्येत्प्रियं प्राप्य नोद्विजेत्प्राप्य चाप्रियम् |
स्थिरबुद्धिरसम्मूढो ब्रह्मविद् ब्रह्मणि स्थित: ||
जो न तो प्रिय वस्तु को पाकर हर्षित होता है और न अप्रिय को पाकर विचलित होता है, जो स्थिरबुद्धि है, जो मोहरहित है और भगवद्विद्या को जानने वाला है वह पहले से ही ब्रह्म में स्थित रहता है।
Established in God, having a firm understanding of divine knowledge and not hampered by delusion, they neither rejoice in getting something pleasant nor grieve on experiencing the unpleasant.
భగవంతునిలో స్థిరపడి, దైవిక జ్ఞానాన్ని గూర్చిన దృఢమైన అవగాహనను కలిగి ఉండి, మాయకు ఆటంకం కలగకుండా, వారు రమ్యమైనదాన్ని పొందినందుకు సంతోషించరు లేదా అసహ్యకరమైన వాటిని అనుభవించినందుకు దుఃఖపడరు
భార్య వల్ల ఇంటికి ఇల్లు అంటారు. భార్య లేని ఇల్లు అడవి లాంటిది
4
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
गुरुर्बन्धुरबन्धूनां गुरुश्चक्षुरचक्षुषां |
गुरुः पिता च माता च सर्वेषां न्यायवर्तितां ||
जिन व्यक्तियों का कोई भी बन्धु (मित्र या रिश्तेदार ) नहीं होता है एक गुरु उनके लिये बन्धु के समान होता है | नेत्रहीनों के लिये
एक गुरु उनके नेत्रों के समान होता है तथा जो व्यक्ति सदैव न्याय के पथ का अनुसरण करते हैं उनके लिये एक गुरु उनके लिये पिता और माता के तुल्य होता है |
The teacher is the kin of those who do not have any relatives. The teacher is an eye for the blind. The teacher is the father and mother to every one who follows the path of justice.
బంధువులు లేని వారికి గురువు బంధువు. అంధులకు గురువు కన్ను. గురువు తండ్రి మరియు న్యాయ మార్గాన్ని అనుసరించే ప్రతి ఒక్కరికీ తల్లి
5
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
संतोषस्त्रिषु कर्ताव्यः स्व-दारे भोजने धने।
स्त्रिषु चैव न कार्तव्योध्यायने जप-दानयोः।
One should feel satisfied with the following three things; his own wife, food given by Providence and wealth acquired by honest effort; but one should never feel satisfied with the following three; study, chanting theholy names of the Lord (japa) and charity.
व्यक्ति नीचे दी हुए ३ चीजो से संतुष्ट रहे… १. खुदकी पत्नी २. वह भोजन जो विधाता ने प्रदान किया. ३. उतना धन जितना इमानदारी से मिल गया.
व्यक्ति नीचे दी हुए ३ चीजो से संतुष्ट न रहे… 1 अध्ययन में 2 तपास्या करने मे और दान करने के समय मे ।
కింది మూడు విషయాలతో ఒకరు సంతృప్తి చెందాలి; అతని స్వంత భార్య, ప్రొవిడెన్స్ ఇచ్చిన ఆహారం మరియు నిజాయితీ ప్రయత్నంతో సంపాదించిన సంపద; కానీ కింది మూడింటితో సంతృప్తి చెందకూడదు; అధ్యయనం, భగవంతుని పవిత్ర నామాలను జపించడం (జపం) మరియు దాతృత్వం
6
79 replies on “”
गुरोरप्यवलिप्तस्य कार्याकार्यमजानतः ।
उत्पथं प्रतिपन्नस्य कार्यं भवति शासनम् ॥
When a person strays from the right path and loses the distinction between right and wrong, we have the duty to correct him even when he is our teacher.
अगर कोई अहंकार से भरा हुआ गुरू अधर्मी मार्ग का अनुसरण करता है और अच्छे और बुरे के बीच भेदभाव नहीं कर सकता हैं, तो वह भी दण्ड के पात्र बन जाता हैं।
అహంకారంతో నిండిన గురువు అధర్మ మార్గాన్ని అనుసరిస్తూ, మంచి చెడుల మధ్య తారతమ్యం చూపలేకపోతే, అతను కూడా శిక్షకు గురవుతాడు.
🙏🙏शुभोदयः।🙏🙏
स्वयं कर्म करोत्यात्मा
स्वयं तत्फलमश्नुते ।
स्वयं भ्रमति संसारे
स्वयं तस्माद्विमुच्यते॥
స్వయం కర్మ కరోత్యాత్మా
స్వయం తత్ఫలమశ్నుతే।
స్వయం భ్రమతి సంసారే
స్వయం తస్మాత్ విముచ్యతే।।
ఆచార్య చాణక్యుడు ఈ శ్లోకంలో జీవుడు కర్మ (మంచి చెడు పనులు) చేయడానికి స్వతంత్రుడైనప్పటికీ, దాని ఫలాన్ని అనుభవించడానికి మాత్రం స్వతంత్రుడు కాదు ఎందుకంటే చేసిన కర్మఫలాన్ని అనుభవించి తీరాలి. జీవుడు ఇచ్ఛాపూర్వకంగా సంసారబంధాలలోనికి ప్రవేశిస్తాడు (బంధాలలో చిక్కుకుంటాడు). దృఢనిశ్చయం ఉంటే ఆ బంధాలను ఉండి బయటపడేందుకు కూడా! పూర్వజన్మలో చేసిన కర్మల ఫలితమే ఈ జన్మలో సుఖ-దుఃఖాలంటారు. అందువలన వాటినుండి బయటపడడానికి కూడా ఆ జీవుడే బాధ్యుడు.
Chanakya Niti – 6/9.
The spirit soul goes through his own course of karma and he himself suffers the good and bad results thereby accrued. By his own actions he entangles himself in samsara, and by his own efforts he extricates himself.
हरिः ॐ।
🙏🙏शुभोदयः।🙏🙏
निःस्पृहो नाऽधिकारी
स्यान्नाकामी मण्डनप्रियः।
नाऽविदग्धः प्रियम् बूयात् स्पष्टवक्ता न वञ्चकः॥
నిఃస్పృహో నాऽధికారీ స్యా
న్నాకామీ మండనప్రియః।
నాऽవిదగ్ధః ప్రియం బ్రూయాత్
స్పష్టవక్తా న వంచకః।।
ఆచార్య చాణక్యుడు ఈ సుభాషితంలో వ్యక్తి విశేషాలను ఇలా చెబుతున్నారు –
ఎవరైతే అధికారం వెనుక పరుగులు పెట్టాలనుకోరో, ఎవరికి పదవి, వస్తువుల మీద కోరిక ఉండదో, వారు వేషభూషలయందు జాగురూకులై ఉండరు. మూర్ఖులు ప్రియమైన మధురమైన మాటలు మాట్లాడలేరు అలాగే స్పష్టంగా మాట్లాడే వ్యక్తి దుష్టుడు, మోసగాడు కాజాలడు.
Chanakya Niti – 5/5.
In this subhashitam, Acharya Chanakya says that a person who is not interested in any position or post, will not be running after people and will be least bothered about his dress and behaviour. A fool cannot speak sweetly and kindly whereas a person speaking truth on face cannot be a cheat.
हरिः ॐ।
🌹🙏 सुप्रभातम् 🌹🙏
परवाच्येषु निपुण: सर्वो भवति सर्वदा |
आत्मवाच्यं न जानीते जानन्नपि च मुह्मति ।।
हर एक मनुष्य दूसरे के दोष दिखाने में प्रवीण होता है। अपने खुद के दोष या तो उसे नजर नही आते, या फिर वह उस दोषों की अनदेखी करता है.
Every one is always expert in finding out (and talking about) faults/short cummings of another person. He either does not know his own faults or even after knowing he keeps quiet about it.
ప్రతి ఒక్కరూ ఎల్లప్పుడూ మరొక వ్యక్తి యొక్క తప్పులులను కనుగొనడంలో (మరియు వాటి గురించి మాట్లాడటం) నిపుణుడిగా ఉంటారు. అతనికి తన తప్పులు తెలియవు లేదా తెలిసిన తర్వాత కూడా అతను దాని గురించి మౌనంగా ఉంటాడు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
गुरोरप्यवलिप्तस्य कार्याकार्यमजानतः ।
उत्पथं प्रतिपन्नस्य कार्यं भवति शासनम् ॥
When a person strays from the right path and loses the distinction between right and wrong, we have the duty to correct him even when he is our teacher.
अगर कोई अहंकार से भरा हुआ गुरू अधर्मी मार्ग का अनुसरण करता है और अच्छे और बुरे के बीच भेदभाव नहीं कर सकता हैं, तो वह भी दण्ड के पात्र बन जाता हैं।
అహంకారంతో నిండిన గురువు అధర్మ మార్గాన్ని అనుసరిస్తూ, మంచి చెడుల మధ్య తారతమ్యం చూపలేకపోతే, అతను కూడా శిక్షకు గురవుతాడు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
लुब्धमर्थेन गृह्णीयात् क्रुद्धमञ्जलिकर्मणा ।
मूर्खं छन्दानुवृत्तेन तत्त्वार्थेन च पण्डितम् ॥
लोभी को धन से, क्रोधित हुए व्यक्ति को हाथ जोड़कर नमन से, मूर्ख को उसी के इच्छा अनुरूप बरताव से, विद्वान को यथातथ सच्चाई से जीतना चाहिए।
లోభిని ధనంతో, కోపంతో ఉన్నవాడిని చేతులు జోడించి నమస్కారం చేసి, మూర్ఖుని అతడికి ఇష్టమైనట్టు ప్రవర్తించటం ద్వారా, విద్వాంసుని యథాతథం సత్యంతో గెలుచుకోవాలి.
One should win over a miser by money, the angry by holding hands together, a fool by doing according to him and a scholar by the reality.
🙏🙏शुभोदयः।🙏🙏
मक्षिका मारुतो वेश्या
याचको मूषिकस्तथा ।
ग्रामाणीर्गणकश्चैव
सप्तैते परबाधकाः ।।
మక్షికా మారుతో వేశ్యా యాచకో మూషిక స్తథా।
గ్రామాణీ ర్గణకశ్చైవ
సప్తైతే పరబాధకాః।।
కారణమేదీ లేకుండానే నిత్యం ఎవరినో ఒకరిని ఏదోవిధంగా బాధించే వారు కొందరున్నారు. వీళ్లు / ఇవి మొత్తం 7.
ఈగలు జుమ్మని ముసురుతూ, మన దేహం మీదా – భోజన పదార్థాల మీద వాలి చిరాకు కలిగిస్తాయి. పైగా ఇవి వాలిన ఆహారాన్ని తింటే రోగ బాధ అదనం. గాలి మలయ మారుతంగా వీచి ఆహ్లాదం కలిగించడానికి బదులు ఝంఝా మారుతమై చుట్టబెట్టిందా ప్రళయమే! ఎన్నిటిని కూల్చేస్తుందో చెప్పలేం !
వేశ్యకు ఎంత ఇచ్చినా తృప్తి అనేది ఉండదు. ఇంకా ఇంకా కోరుతూనే ఉండి, నిర్ధనుడు కాగానే నిర్దాక్షిణ్యంగా విటుడ్ని ఆవలకు నెడుతుంది. గ్రామాల్లో అధికారం చెలాయించే కరణాలు ఏదో రూపేణ బాధిస్తూంటారు. శిస్తు బకాయిలంటారు. నీటితీరువా పన్నులంటారు. ఎంతో కొంత పీడించి పుచ్చుకోడం. ఇలాటివి చూశాకనే కరణాన్ని కాటికెళ్లే వరకు నమ్మరాదనే సామెత పుట్టింది. ఎంత పొమ్మన్నా యాచకులు గుమ్మం పట్టుకు వ్రేళ్లాడతారు. ఇక ఎలుకల బాధ… అందరికీ అనుభవంలో ఉన్నదే!
Bhartruhari Subhashitam – 223.
There are seven creatures/people/things that disturb or cause problems to others unnecessarily. They are – flies, wind (in excess), prostitute,(veshya), revenue/cess collector in villages, the beggars and the mice.
हरिः ॐ।
एको रागिषु राजते प्रियतमादेहार्धधारी हरो
नीरागेषु जनो विमुक्तललनासङ्गो न यस्मात् परः।
दुर्वारस्मरबाणपन्नगविषव्याविद्ध
मुग्धो जनः
शेषः कामविडम्बितान्न विषयान् भोक्तुं न मोक्तुं क्षमः॥
పరమేశ్వరుని పై ధ్యాన మొక్కటే మనకు పరిపూర్ణ వైరాగ్యాన్ని మోక్షానునురక్తిని కలిగించగలదు.
ఏకో రాగిషు రాజతే ప్రియతమా దేహార్ధధారీ హరో,
నీరాగేషు జనో విముక్తలలనాసంగో
న యస్మాత్పరః।
దుర్వారస్మరబాణపన్నగవిషవ్యావిద్ధముగ్ధో జన
శ్శేషః కామవిడంబితాన్న విషయాన్ భోక్తుం న మోక్తుం క్షమః।।
తన సగం దేహాన్ని స్త్రీగా మార్చి, స్త్రీని తనతో కలుపుకున్న పరమశివుడు అత్యంతకాముకుడు. కామాసక్తత మిక్కుటంగా గలవారిలో మొదట ఎన్నదగినవాడు. మరి ఆ పరమశివుడే మన్మధుని తన కంటి మంటకు లోను గావించి, స్త్రీ సంగమేచ్ఛ విరమించి తపోవనాలకు తరిలి విరాగి అయినవాడు కూడ, విరక్తుడు అనురక్తుడు కూడ ఆ పరమశివుడే
ఏ ఇతర సామాన్యజనులూ విషయవాంఛల విషయంలో ఆ విధంగా ఉండలేరు.
Bhartruhari Subhashitam – Vairagya satakam 17.
Among the attached, Siva who has given half of his body to his beloved as ‘ardhanArI’, reigns supreme. Among the dispassionate too he is the foremost, as he does not have any attachment towards women. The rest of mankind struck by Manmatha’s arrows are neither able to completely satiate themselves nor able to forsake the pleasures.
Detachment does not necessarily mean forsaking family. Dharma, in the four पुरुषार्थs is to be connected with all other three – artha, kaama and moksha. This would lead us practically to the pursuit of 3 पुरुषार्थs, namely, righteous acquisition of wealth, righteous pursuit of desire and righteous path of liberation. A famous example of one who did not pursue the righteous path of renunciation would be Buddha – he shirked his responsibility towards his family, left them to the care of the royal household to pursue his journey to the truth.
There cannot be any better example than Shiva who enjoys the fame of being the best of sages, while giving half of his body to his beloved Parvati.
हरिः ॐ।
नयस्य विनयो मूलं विनयः शास्त्रनिश्चयः ।
विनयो हीन्द्रियजयः तद्युक्तः शास्त्रमृच्छति ॥
विनयभाव नीति का मूल है, विनयभाव को शास्त्रों के द्वारा प्रतिपादित किया गया है। विनयभाव ही इन्द्रिय जय में साधक है। इस विनय से युक्त पुरूष ही शास्त्रों का अध्ययन कर पाता है।
వినయం నీతికి మూలం. వినయాన్ని శాస్త్రాలు ప్రతిపాదించాయి. వినయం వల్ల ఇంద్రియజయం కలుగుతుంది. దానితో కూడినవాడు శాస్త్రాన్ని పొందుతాడు.
Humbleness is the base of morality. Humbleness is the conviction of scriptures. Humbleness is the victory over the senses. One who is associated with it, acquires the shastra.
सेतुं दृष्ट्वा समुद्रस्य
गंगा सागर संगमम्।
ब्रह्महत्या प्रमुच्येत
मित्रद्रोहो न मुच्यते।।
సేతుం దృష్ట్వా సముద్రస్య గంగా సాగర సంగమమ్।
బ్రహ్మహత్యా ప్రముచ్యేత
మిత్ర ద్రోహో న ముచ్యతే।।
రామేశ్వరం వద్ద సేతు సందర్శన చేసినా, గంగానది సముద్రములో కలిసే ప్రదేశాన్ని దర్శించినా బ్రహ్మహత్య వంటి మహాఘోర పాతకాలు సైతం
అంతరిస్తాయని ప్రతీతి. కానీ, ఏం చేసినప్పటికీ నమ్మించి చేసే మిత్రద్రోహం అనే పాతకానికి నిష్కృతి లేనే లేదు.
Bhartruhari Subhashitam – 152.
In this Subhashitam Bhartruhari says that even the sinnest of the sins Brahmahatya (killing a Brahmin ) can be got rid of by seeing the Setu at Rameswaram and taking holy dip at Gangasagar where Ganga enters sea. But there is no remedy for those who deceive their own friends after winning their confidence.
हरिः ॐ।
क्षणं बालो भूत्वा क्षणमपि युवा कामरसिकः
क्षणं वित्तैर्हीनः क्षणमपि च संपूर्णविभवः ।
जराजीर्णैरङ्गैर्नट इव वलीमण्डिततनुः
नरः संसारान्ते विशति यमधानीयवनिकाम् ॥
3 విధాల అవస్థలు (బాల్య, యవ్వన, వార్ధక్యములు) క్రమంగా పొందుతూ అంతిమంగా మనుజులంతా మృతి చెందవలసిందే!
క్షణం బాలో భూత్వా క్షణ మపి యువా కామరసికః
క్షణం విత్తైర్హీనః క్షణ మపి చ సమ్పూర్ణవిభవ: ।
జరాజీర్ణై రంగైర్నట ఇవ వలీమణ్డితతనుః నీరు సంసారాన్తే విశతి యమధానీయవనికామ్।।
ఈ సంసారం అనే కపట నాటకంలో నరుడనే నటుడు కొంతకాలం బాల్యదశ, తదుపరి భోగలాలసత్వంలో కొట్టుకుపోయే యవ్వనదశ, ఆపైన మూడు కాళ్ల ముసలి దశ అభినయించి చివరకు యమపురం అనే తెరచాటుకు వెళ్లిపోక తప్పదు కదా!!!
Bhartruhari Vairagya Satakam – 50.
Playing multiple fleeting roles of a child, a wanton young man, a pauper, and a wealthy person, a man worn out by age finally enters the abode of death like an actor exiting the stage.
हरिः ॐ ।
🙏🙏शुभोदयः।🙏🙏
मही रम्या शय्या विपुलमुपधानं भुजलता
वितानं चाकाशं व्यजनमनुकूलोऽयमनिलः।
स्फुरद्दीपश्चन्द्रो विरतिवनितासंगमुदितः
सुखं शान्तः शेते मुनिरतनुभूतिर्नृप इव॥
ఒక సార్వభౌమునికి సాటి రాగలవాడు యోగి ఒక్కడే !
శ్లో॥ మహి రమ్యా శయ్యా, విపులముపధానం భుజ,లతావితానం చాకాశం వ్యజనమనుకూలోऽయ మనిలః।
స్ఫురద్దీప శ్చన్ద్రో విరతివనితాసజ్ఞముదితః
సుఖం శాన్తః శేతే మునిరతనుభూతి ర్నృప ఇవ।
యోగులకు ఈ నేలయే రమ్యమైనట్టి పడక, మోచేయియే పూల తలగడ. ఆకాశమే పెనుమేల్కట్టు. వాయువే విసనకర్ర, చంద్రుడే దీపం. ఈ విధంగా ముక్తి వనితతో సుఖంగా నిద్రించే అనందమయుడైన యోగి, మహారాజుకేమీ తీసిపోడు.
Bhartruhari Vairagya satakam – 94.
The earth is a beautiful bed, the hand folded at the elbow serves as a pillow, the canopy is the sky, the cool breeze is like a fan, and the moon serves the purpose of a lamp, the damsel virati (non-attachment, renunciation) provides company – in this environment the saint sleeps happily like a king.
हरिः ॐ।
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
गोशतादपि गोक्षीरं प्रस्थं ग्रामशतादपि ।
प्रासादादपि खट्वार्धं शेषं परविभूतये ॥
सौ गायों से (बढ़कर) गाय का दूध है; सौ गाँवों से (अधिक) एक छोटा सा (रहनेका) स्थान है; राजमहल से भी (बढ़कर) पलंग का आधा भाग है। बाकी सब दूसरों के भलाई के लिए है।
వంద ఆవులకన్నా ఒకదాని పాలు శ్రేష్ఠం. వంద ఊళ్ళకన్నా కాస్త చోటు నయం. భవంతికన్నా మంచంలో సగం మేలు. మిగిలిందంతా ఇతరుల సంక్షేమం కోసమే.
Cow’s milk is better than a hundred cows. A small piece of land is better than a hundred villages. Half of a bed is better than a palace. Everything else is for others’ welfare.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
निर्गत्य न विशेद् भूयो महतां दन्तिदन्तवत् ।
कूर्मग्रीवेव नीचानां वच आयाति याति च ॥
महापुरुषों के वचन हाथी के दांत के समान, (एक बार जो) बाहर आजाए, पुनः अनदर नहीं जाते। नीचों के वचन कछुए के गले के समान (अन्दर, बाहर) आते जाते रहते हैं।
మహాత్ముల మాట ఏనుగు దంతం వలె (ఒకసారి) బయటకు వచ్చాక మళ్ళీ లోపలకు పోదు. నీచుల మాట తాబేలు మెడ వలె (లోపలకు బయటకు) వచ్చి పోతుంటుంది.
The word of the noble minds comes out like an elephant’s tusk, and it never goes back. Whereas the word of the wicked is like the neck of a tortoise, that keeps coming out and is drawn in.
🙏🙏शुभोदयः।🙏🙏
आदित्यस्य गतागतैरहरहस्संक्षीयते जीवितं
व्यापारैर्बहुकार्यभारगुरुभि: कालोऽपि न ज्ञायते।
दृष्ट्वा जन्मजराविपत्तिमरणं त्रासश्च नोत्पद्यते
पीत्वा मोहमयीं प्रमादमदिरां उन्मत्तभूतं जगत् ॥
అన్ని యుగాలలోను ప్రవృద్ధి అయ్యే ఈ లోకం, కాలం యొక్క మహిమను తెలుసుకోజాలదు. అనగా లోకం వివేక శూన్యత వల్ల – పరాకువల్ల కాలాగ్ని తెలియకున్నది.
శ్లో॥ ఆదిత్యస్య గతాగతై రహరహ స్సంక్షీయతే జీవితం వ్యాపారై ర్బహుకార్యభారగురుభిః కాలో న విజ్ఞాయతే।
దృష్ట్వా జన్మజరావిపత్తిమరణం త్రాస శ్చ నోత్పద్యతే,
పీత్వా మోహమయీం ప్రమాదమదిరా మున్మత్తభూతం జగత్।।
సూర్యోదయ సూర్యాస్తమయముల చేత నానాటికి ఆయువు తరిగి పోతుండడాన్ని, ఎడతెగని పనుల్లో మునిగితేలే నరులు గుర్తించలేక పోతున్నారు. తమ కళ్ల ముందే ఎందరి జనన మరణాలు- వృద్ధ, దీన జనుల బాధలు సంభవిస్తూన్నా వాటిని పరాకుచేస్తున్నారు. ఒక మద్యపానపుమత్తు ఆవహించినట్లు జగమెల్లా మతి తప్పి ఉన్నది.
Bhartruhari vairagya satakam -43.
Every day, as the Sun rises and sets, there is erosion in life, each day bringing one nearer to death. Because of the burden of worldly activities in which human beings are immersed, they are unaware of the inexorable efflux of time. In spite of seeing, before one’s eyes, birth, old age, disease and death, there is no sense of fear. The whole world, because of its indifference and carelessness about these facts of life, has lost its senses intoxicated by the delusion (that every one would be fine).
हरिः ॐ।
आदित्यस्य गतागतैरहरहस्संक्षीयते जीवितं
व्यापारैर्बहुकार्यभारगुरुभि: कालोऽपि न ज्ञायते।
दृष्ट्वा जन्मजराविपत्तिमरणं त्रासश्च नोत्पद्यते
पीत्वा मोहमयीं प्रमादमदिरां उन्मत्तभूतं जगत् ॥
అన్ని యుగాలలోను ప్రవృద్ధి అయ్యే ఈ లోకం, కాలం యొక్క మహిమను తెలుసుకోజాలదు. అనగా లోకం వివేక శూన్యత వల్ల – పరాకువల్ల కాలాగ్ని తెలియకున్నది.
శ్లో॥ ఆదిత్యస్య గతాగతై రహరహ స్సంక్షీయతే జీవితం వ్యాపారై ర్బహుకార్యభారగురుభిః కాలో న విజ్ఞాయతే।
దృష్ట్వా జన్మజరావిపత్తిమరణం త్రాస శ్చ నోత్పద్యతే,
పీత్వా మోహమయీం ప్రమాదమదిరా మున్మత్తభూతం జగత్।।
సూర్యోదయ సూర్యాస్తమయముల చేత నానాటికి ఆయువు తరిగి పోతుండడాన్ని, ఎడతెగని పనుల్లో మునిగితేలే నరులు గుర్తించలేక పోతున్నారు. తమ కళ్ల ముందే ఎందరి జనన మరణాలు- వృద్ధ, దీన జనుల బాధలు సంభవిస్తూన్నా వాటిని పరాకుచేస్తున్నారు. ఒక మద్యపానపుమత్తు ఆవహించినట్లు జగమెల్లా మతి తప్పి ఉన్నది.
Bhartruhari vairagya satakam -43.
Every day, as the Sun rises and sets, there is erosion in life, each day bringing one nearer to death. Because of the burden of worldly activities in which human beings are immersed, they are unaware of the inexorable efflux of time. In spite of seeing, before one’s eyes, birth, old age, disease and death, there is no sense of fear. The whole world, because of its indifference and carelessness about these facts of life, has lost its senses intoxicated by the delusion (that every one would be fine).
हरिः ॐ।
आदित्यस्य गतागतैरहरहस्संक्षीयते जीवितं
व्यापारैर्बहुकार्यभारगुरुभि: कालोऽपि न ज्ञायते।
दृष्ट्वा जन्मजराविपत्तिमरणं त्रासश्च नोत्पद्यते
पीत्वा मोहमयीं प्रमादमदिरां उन्मत्तभूतं जगत् ॥
అన్ని యుగాలలోను ప్రవృద్ధి అయ్యే ఈ లోకం, కాలం యొక్క మహిమను తెలుసుకోజాలదు. అనగా లోకం వివేక శూన్యత వల్ల – పరాకువల్ల కాలాగ్ని తెలియకున్నది.
శ్లో॥ ఆదిత్యస్య గతాగతై రహరహ స్సంక్షీయతే జీవితం వ్యాపారై ర్బహుకార్యభారగురుభిః కాలో న విజ్ఞాయతే।
దృష్ట్వా జన్మజరావిపత్తిమరణం త్రాస శ్చ నోత్పద్యతే,
పీత్వా మోహమయీం ప్రమాదమదిరా మున్మత్తభూతం జగత్।।
సూర్యోదయ సూర్యాస్తమయముల చేత నానాటికి ఆయువు తరిగి పోతుండడాన్ని, ఎడతెగని పనుల్లో మునిగితేలే నరులు గుర్తించలేక పోతున్నారు. తమ కళ్ల ముందే ఎందరి జనన మరణాలు- వృద్ధ, దీన జనుల బాధలు సంభవిస్తూన్నా వాటిని పరాకుచేస్తున్నారు. ఒక మద్యపానపుమత్తు ఆవహించినట్లు జగమెల్లా మతి తప్పి ఉన్నది.
Bhartruhari vairagya satakam -43.
Every day, as the Sun rises and sets, there is erosion in life, each day bringing one nearer to death. Because of the burden of worldly activities in which human beings are immersed, they are unaware of the inexorable efflux of time. In spite of seeing, before one’s eyes, birth, old age, disease and death, there is no sense of fear. The whole world, because of its indifference and carelessness about these facts of life, has lost its senses intoxicated by the delusion (that every one would be fine).
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
क्षमया दयया प्रेम्णा सूनृतेनार्जवेन च ।
वशीकुर्याज्जगत्सर्वं विनयेन च सेवया ॥
संसार को क्षमा, प्रेम, सच्चाई, सीधापन, विनय व सेवा से वशमें करना चाहिए।
ప్రపంచాన్ని క్షమ, దయ, ప్రేమ, సత్యం, ఋజుత్వం (వంకరలేకుండా ఉండే బుద్ధి), వినయం, సేవ చేత వశం చేసుకోవాలి.
One should get control over the world by forbearance, mercy, love, truthfulness, straightforwardness, humbleness and service attitude.
🙏🙏 शुभोदयः।🙏🙏
अग्रे गीतं सरसकवयः पार्श्वतो दाक्षिणात्याः
पृष्ठे लीलावलयरणितं चामरग्राहिणीनां ।
यद्यस्त्येवं कुरु भवरसास्वादने लम्पटत्वं
नो चेच्चेतः प्रविश सहसा निर्विकल्पे समाधौ ॥
సకల సామగ్రి సమకూడితేనే సంసారం లేనపుడు నిర్వికల్పసమారధియే శ్రేష్ఠం.
శ్లో ॥ అగ్రే గీతం, సరసకవయః పార్శ్వయోర్దాక్షిణాత్యాః, పశ్చా ల్లీలావలయరణితం చామరగ్రాహిణీనామ్।
యద్య స్త్యే వం కురు భవరసాస్వాదనే లమ్పటత్వం, నో చేచ్చేతః ప్రవిశ సహసా నిర్వికల్పే సమాధౌ।।
మనసా ! ఎదుట మధురగానం, ప్రక్కన సరసులైన దాక్షిణాత్యకవులు, వెనుక చామరం వీచే గ్రాహిణుల కరకంకణాల సవ్వడి ఇవిగాని ఉన్నట్లయితేనే సరస రసాస్వాదనం మీద ఆసక్తి గలవాడివిగా ఉండు. లేనపుడు నిర్వికల్ప సమాధి పట్ల శ్రద్ధ పెట్టు.
Bhartruhari Vairagya satakam – 66.
The poet tells his mind: “O Mind! If there is music in front, witty poets from the South on the sides, the tinkling sound of bracelets of the playful damsels who wave the chamaaras (fans) from behind, then settle down to enjoy these worldly things. If otherwise, O mind! enter without delay into nirvikalpa samadhi ( the state wherein all plurality ends and the Ultimate Truth only remains).
हरिः ॐ।
गंगातरंगहिमशीकरशीतलानि
विद्याधराध्युषित चारुशिलातलानि ।
स्थानानि किं हिमवतः प्रलयं गतानि
यत्सावमानपरपिण्डरता: मनुष्याः ॥
గంగాతరఙ్గహిమశీకరశీతలాని
విద్యాధరాధ్యుషితచారుశిలాతలాని।
స్థానాని కిం హిమవతః ప్రళయం గతాని యత్సావమానపరపిన్డరతా
మనుష్యాః।।
“ఈ యాచనకంటే మేలైన గత్యంతరాలు లేవా ?” అని ఆలోచించడు కదా ! అదే జరిగితే ఇందెందుకూ? అట్టివేరే దారి ఏది?
ఉన్నది. కాని మనుజుడు దానిని ఆలోచించడు. మంచు బిందువులను తుంపర్లుగా వెదజల్లుతూ, శీతల గంగా ప్రవాహానికి ఉనికి పట్టు ఐన హిమాలయ పర్వతసానువులు ప్రళయం వచ్చి కొట్టుకుపోయినవా ఏమి ఈ యాచనలన్నీ కట్టిపెట్టి అక్కడ తపస్సు చేసుకోవచ్చు కదా! అవమానదాయకమైన ఈ పరపిండాలకు ఆశించుకుంటూ ఇక్కడే ఉండడం దేనికీ ?
Bhartruhari Vairagya satakam – 24.
Have those spots of the Himalayas vanished which are cooled by the water droplets from the waves of the Ganga or the beautiful rocky places occupied by vidyaadharaas ? If not why are people depending on the food provided by others suffering indignities in the process (They should retire to those natural places of the Himalayas and seek their liberation from the cycle of births and deaths)
हरिः ॐ।
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
कामक्रोधावनिर्जित्य किमरण्ये करिष्यति ।
अथवा निर्जितावेतौ किमरण्ये करिष्यति ॥
कामवासना व क्रोध को जीते (=वश में किए) बिना वन में क्या करेगा ? अथवा यह दोनों जीत लिए गए, फिर जंगल में क्या करेगा?
కామక్రోధాలను గెలవకుండా (=వశం చేసుకోకుండా) అడవిలో ఏం చేస్తాడు? లేదా, ఈ రెండూ గెలవబడితే అరణ్యంలో ఏం చేస్తాడు?
What shall one do in the forest, when one has not conquered the desire and anger? Or what will one do in the wilds, when both of these are won over?
यदेतत्स्वच्छन्दं विहरणमकार्पण्यमशनं
सहार्यै सव।सः श्रुतमुपशमैकलव्रतफलम् ।
मन मन्दस्पन्दं बहिरपि चिरस्यापि विमृश-
न्न जाने कस्यैषा परिणतिरुदरस्य तपसः ॥
తపః ప్రవృత్తి ఎలాంటిదంటే….
య దేత త్స్వచ్ఛన్దం విహరణ, మకార్పణ్య మశనం,
సహార్యై స్సంవాస, శ్రుత ముపశమైకవ్రతఫలమ్।
మనో మన్దస్పన్దం బహి రపి చిస్యాపి విమృశ
న్న జానే కన్నైషా పరిణతి రుదారస్య తపసః।।
నీచం కానట్టి ఆహార విహారాలు, సత్సాంగత్యం, పురాణపఠన శ్రవణాదుల వల్ల జనించిన శాంతి, మనస్సును లౌకిక విషయాల్లోకి చొప్పించకుండుటవల్ల కలిగే ఫలితం ఇవన్నీ ఏ గొప్పదనానికి మార్గమో చాలామందికి తెలియదు.
Bhartruhari Vairagya satakam – 82.
This freedom to wander about this food to which no meanness attaches, the company of holy men, the cultivation of Vedic wisdom, of which (unlike other vows) the only fruit is spiritual peace, the mind also restrained in its movements towards external things. —to such a consummation, I know not after lifelong reflection, what noble austerities may lead !
[ उषशम is the cessation of the illusions, and so of the worries, of the world. This is said to be the only fruit borne by the pursuit of this vow, namely, क्ष्रुतम or study of Vedic wisdom, other vows being ordained to bear fruits in the form of worldly prosperity. ]
हरिः ॐ।
यदेतत्स्वच्छन्दं विहरणमकार्पण्यमशनं सहार्यै सव।सः श्रुतमुपशमैकलव्रतफलम् । मन मन्दस्पन्दं बहिरपि चिरस्यापि विमृश- न्न जाने कस्यैषा परिणतिरुदरस्य तपसः ॥ తపః ప్రవృత్తి ఎలాంటిదంటే…. య దేత త్స్వచ్ఛన్దం విహరణ, మకార్పణ్య మశనం, సహార్యై స్సంవాస, శ్రుత ముపశమైకవ్రతఫలమ్। మనో మన్దస్పన్దం బహి రపి చిస్యాపి విమృశ న్న జానే కన్నైషా పరిణతి రుదారస్య తపసః।। నీచం కానట్టి ఆహార విహారాలు, సత్సాంగత్యం, పురాణపఠన శ్రవణాదుల వల్ల జనించిన శాంతి, మనస్సును లౌకిక విషయాల్లోకి చొప్పించకుండుటవల్ల కలిగే ఫలితం ఇవన్నీ ఏ గొప్పదనానికి మార్గమో చాలామందికి తెలియదు. Bhartruhari Vairagya satakam – 82. This freedom to wander about this food to which no meanness attaches, the company of holy men, the cultivation of Vedic wisdom, of which (unlike other vows) the only fruit is spiritual peace, the mind also restrained in its movements towards external things. —to such a consummation, I know not after lifelong reflection, what noble austerities may lead ! [ उषशम is the cessation of the illusions, and so of the worries, of the world. This is said to be the only fruit borne by the pursuit of this vow, namely, क्ष्रुतम or study of Vedic wisdom, other vows being ordained to bear fruits in the form of worldly prosperity. ] हरिः ॐ।
Your comment is awaiting moderation.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
सन्तः कुर्वन्ति यत्नेन धर्मस्यार्थे धनार्जनम् ।
धर्माचारविहीनानां द्रविणं मलसञ्चयः ॥
सन्तजन धर्म के लिए प्रयत्न से धन कमाते हैं। जो धर्म और आचारों से रहित हैं, उनका धनार्जन मल संग्रह करने के समान है।
సజ్జనులు ధర్మం కొరకు ప్రయత్నించి ధనసంపాదనం చేస్తారు. ధర్మం ఆచారం లేనివారి యొక్క డబ్బు మలం సంగ్రహం (వంటిది).
Noble people earn money effort-fully for the sake of dharma. Whereas the wealth of those devoid of dharma, is like a collection of dirt.
🙏🙏शुभोदयः।🙏🙏
मातर्लक्ष्मि भजस्व कंचिदपरं मत्काङ्क्षिणी मा स्म भूः
भोगेषु स्पृहयालवो नहि वयं का निस्पृहानामसि ।
सद्यस्स्यूत पलाशपत्रपुटिका पात्रे पवित्रीकृतै
र्भिक्षासक्तुभिरेव संप्रति वयं वृत्तिं समीहामहे ॥
నిజమైన వైరాగ్య లక్షణం ఎలా ఉంటుందంటే…..
మాతర్లక్ష్మి! భజస్వ కంచిదపరం,మాత్కాఙ్క్షిణీ మాస్మభూ ర్భోగేషుస్పృహయాళవోనహివయంకా నిస్పృహానామసి ,
సద్య స్స్యూతపలాశపత్రపుటికాపాత్రే పవిత్రీకృతై
ర్భిక్షాసక్తుభిరేవ సంప్రతి వయం వృత్తిం సమీహామహే।।
లోకంలో సాధారణంగా జనులు, దేవత అయిన లక్ష్మీమాతను కోరుకుంటారు. కాని ఇక్కడ నిర్వికల్పయోగి అందుకు విరుద్ధంగా మాతనిలా అర్ధిస్తూన్నాడు…
“అమ్మా! లక్ష్మీదేవీ ! నన్ను కోరకు. నీకో నమస్కారం. ఇంకొకరి చెంత చేరు. భోగాలు కోరేవారికి ఈ ప్రపంచంలో లోటు లేదు గనుక ఎవరో నీకు దొరక్కపోరు. ఎప్పటికప్పుడు మోదుగ ఆకు దొప్పల్లో భిక్షాన్నం గ్రోలే నాతో నీకు పని లేదు.”
Bhartruhari Vairagya satakam – 93.
O mother Lakshmi! You please go to some one else. Do not become attached to me. We have no desire for the pleasures of the senses. What are you for people who are not without any desire? We live by begging daily for a handful of powdered grains in a bowl made by stitching together a few fresh leaves of the palasa tree and consecrating it by offering it to the Lord before we partake of it.
हरिः ॐ।
अनिर्वेदमसिद्धेषु साधितेष्वनहङ्कृतिम् ।
अनालस्यं च साध्येषु कृत्येष्वनुगृहाण नः ॥
भगवन्) हमें यह सब प्रदान करें- जो (कार्य) सिद्ध नहीं हो सके, उनके प्रति निराश न होना, जो (कार्य) साध लिए, उनके विषय में अहंकार न करना, जो अभी साधने वाले कार्य हों, उनमें आलसीपन न होना।
(భగవంతుడా,) వీటిని మాకు ప్రసాదించు- సిద్ధపడజాలని పనుల విషయమై నిరాశ లేకపోవటం, సాధించినవాటిలో అహంకరించకపోవటం, సాధించవలసిన వాటిలో సోమరితనం లేకపోవటం.
Please bless us with non-depression in unachieved things, non-arrogance in attained things, and non-laziness in attainable things.
🙏🙏शुभोदयः।🙏🙏
गात्रं सङ्कुचितं गतिर्विगलिता भ्रष्टा च दन्तावलिर्दृष्टिर्नश्यति वर्धते बधिरता वक्त्रं च लालायते ।
वाक्यं नाद्रियते च बान्धवजनो भार्या न शुश्रूषते हा कष्टं पुरुषस्य जीर्णवयसः पुत्रोऽप्यमित्रायते ॥
వార్ధక్యం చేత కలిగేదురవస్థ, యవ్వన రాహిత్యంలోని బాధ తిరిగి మరో
గుర్తు చేస్తున్నాడు…
గాత్రం సఙ్కుచితం, గతి ర్విగళితా, భ్రష్టా చ దన్తావళి, ర్దృష్టి ర్నశ్యతి, వర్ధతే బధిరతా వక్త్రం చ లాలాయతే।
వాక్యం నాద్రియతేచ బాన్ధవజనో భార్యానశుశ్రూషతే , హా ! కష్టం ! పురుషస్య జీర్ణవయసః
పుత్రోऽప్యమిత్రాయతే।।
శరీరం ముడతలు పడుతుంది. అడుగులు తడబడతాయి. దంతాల ఊడిపోతాయి. చూపు శిధిలమవుతుంది. వినికిడి లోపం ఏర్పడుతుంది. వీటివల్ల అయిన వాళ్లే చీదరించుకుంటారు. భార్యాపుత్రాదులే శత్రువులలా ప్రవర్తిస్తారు. ఉపచారాలు చేయడానికి విముఖులవుతారు. ఇటువంటి దేహం మీదనా నీకు వ్యామోహం ! మోక్షోపాయాన్ని చెపుతూంటే పెడచెవిన పెట్టకు !
Bhartruhari Vairagya satakam – 73.
An old man’s body shrinks, his steps become loose, his teeth are lost, eye sight weakens, deafness increases, saliva oozes out from the mouth, relatives do not respect him, wife does not serve, even son becomes unfriendly, what a pity!
हरिः ॐ।
🙏🙏शुभोदयः।🙏🙏
तस्मादनन्तमजरं परमं विकासि
तद् ब्रह्म चिन्तय किमेभिरसद्विकल्पैः?
यस्यानुषङ्गिण इमे भुवनाधिपत्य
भोगादयः कृपणलोकमता भवन्ति ॥
తస్మాదనన్తమజరం పరమం వికాసి తద్రహ్మ చిన్తయ, కిమేభిరసద్వికల్పై: ? యస్యానుసంగిణ ఇమే భువనాధిపత్య
భోగాదయః కృపణలోకమతా భవన్తి ।।
కనుక – అనంతము, నిర్వినాశము, సర్వోత్కృష్టము అయిన బ్రహ్మాన్ని చింతించు ! ఈ పాడు చింతలతో నీకు పనేమిటి? రాజుల వద్ద సేవకునిగా ఉండడానికి పడిన పాట్లు జ్ఞప్తికి తెచ్చుకొని, రాజును ప్రసన్నము చేసుకోడానికి ఎంతగా ప్రయత్నించావో అట్లే యత్నించు. బ్రహ్మసాధనం చేయి. పరబ్రహ్మచింతనమనేది అపారమైన అభ్యాసం చేత అలవడుతుందిగాని, అంత తేలిగ్గా చేకూరదు.
Bhartruhari Vairagya satakam – 69.
Therefore, think of the supremely radiant Parabrahman, devoid of age and condition, what is the use of worrying about all these illusory substances? Those who are under the shelter of Brahma, land possessions, pleasures, etc., are suitable for those who do not love the thought of Brahma.
हरिःॐ।
तस्मादनन्तमजरं परमं विकासि
तद् ब्रह्म चिन्तय किमेभिरसद्विकल्पैः?
यस्यानुषङ्गिण इमे भुवनाधिपत्य
भोगादयः कृपणलोकमता भवन्ति ॥
తస్మాదనన్తమజరం పరమం వికాసి తద్రహ్మ చిన్తయ, కిమేభిరసద్వికల్పై: ? యస్యానుసంగిణ ఇమే భువనాధిపత్య
భోగాదయః కృపణలోకమతా భవన్తి ।।
బ్రహ్మవిచార తత్పరునికి, భువనాధిపత్యం వంటి సంపదలన్నీ తుచ్ఛంగా గలవు.
కనుక – అనంతము, నిర్వినాశము, సర్వోత్కృష్టము అయిన బ్రహ్మాన్ని చింతించు ! ఈ పాడు చింతలతో నీకు పనేమిటి? రాజుల వద్ద సేవకునిగా ఉండడానికి పడిన పాట్లు జ్ఞప్తికి తెచ్చుకొని, రాజును ప్రసన్నము చేసుకోడానికి ఎంతగా ప్రయత్నించావో అట్లే యత్నించు. బ్రహ్మసాధనం చేయి. పరబ్రహ్మచింతనమనేది అపారమైన అభ్యాసం చేత అలవడుతుందిగాని, అంత తేలిగ్గా చేకూరదు.
Bhartruhari Vairagya satakam – 69.
Therefore, think of the supremely radiant Parabrahman, devoid of age and condition, what is the use of worrying about all these illusory substances? Those who are under the shelter of Brahma, land possessions, pleasures, etc., are suitable for those who do not love the thought of Brahma.
हरिःॐ।
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
युद्धं च प्रातरुत्थानं भोजनं सह बन्धुभिः ।
स्त्रियमापद्गतां रक्षेच्चतुः शिक्षेत कुक्कुटात्॥
युद्ध करना, प्रातः काल (शीघ्र ही नींद से) उठजाना, अपने बन्धुओं के साथ खाना, कठिनाई के समय में स्त्री की रक्षा करना- यह चार बातें मुरगे से सीखना चाहिए।
యుద్ధం చేయటం, ఉదయాన్నే నిద్ర లేవటం, బంధువులతో కలిసి భుజించటం, ఆపదలో స్త్రీని కాపాడటం- ఈ నాలుగు విషయాలను కోడినుండి నేర్చుకోవాలి.
Fighting, waking up early in the morning, eating along with relatives, and (that) one should protect a woman in a difficulty- these four should be learnt from a cock.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
मित्रस्वजनबन्धूनां बुद्धेर्धैर्यस्य चात्मनः ।
आपन्निकषपाषाणे नरो जानाति सारताम्॥
व्यक्ति अपने मित्र, परिवार जन, बन्धु, अपनी बुद्धि, व धैर्य के बल को ‘कठिन समय’ नाम के कसौटी पर जान सकता है।
మనిషి తన స్నేహితులు, కుటుంబసదస్యులు, బంధువులు, తన బుద్ధి, ధైర్యం- అనే వాటన్నింటి గట్టితనాన్ని ‘కష్టకాల’మనే గీటురాయి మీదే తెలుసుకోగలుగుతాడు.
A man learns about the substance of (his) friends, own people, relatives, intelligence and courage of one’s self- upon the touch stone called ‘(time of) difficulty’.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
कालाशी स्वल्पसन्तुष्टः सुनिद्रः शीघ्रचेतनः ।
प्रभुभक्तश्च शूरश्च ज्ञातव्याः षट् शुनो गुणाः ॥
कुत्ता समय पर खाता है, थोड़े में सन्तुष्ट होता है, अच्छी नींद लेता है, जल्दी जगजाता है, स्वामीभक्त, और शूर होता है- यह छ गुण कुत्ते से सीखने योग्य हैं।
(కుక్క) వేళకు తినునది, కొద్దితో సంతృప్తి పడునది, బాగా నిద్రపోవునది, వెంటనే మేలుకొనునది, స్వామిభక్తి కలది, వీరత్వం కలిగినది – ఈ ఆరు గుణాలు కుక్క నుండి నేర్వవలసినవి.
(A dog) eats on time, is satisfied with a little, takes good sleep, is quickly wakeful, is loyal to the master, valorous- these six qualities need to be learnt from a dog.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
धृति: क्षमा दमो अस्तेयम्,
शौचम् इन्द्रियनिग्रहः ।
धीं विद्या सत्यम् अक्रोधः,
दशकं धर्म-लक्षणम् ।।
Patience, Pardon, Suppression of ill will, Stay away from Theft, Purity, Control of desires, Wisdom, Knowledge, Truth, Controlling Anger. These 10 qualities are considered as main characteristics of the Religion.
धैर्य , क्षमा, इच्छाओं का दमन, चोरी न करना, पवित्रता, इन्द्रियनिग्रह, ज्ञान, विद्या , सत्य, अक्रोध – ये दस गुण ‘सनातन धर्म’ के प्रमुख लक्षण हैं ।
సహనం, క్షమాగుణం, కోరికలను అణచివేయడం, దొంగతనం చేయకపోవడం, స్వచ్ఛత, ఇంద్రియాలపై నియంత్రణ, జ్ఞానం, అభ్యాసం , సత్యం, కోపం – ఈ పది గుణాలు ‘సనాతన ధర్మం’ యొక్క ప్రధాన లక్షణాలు.
सूक्तिवाक्यानि – సూక్తివాక్యాలు
१.आरब्धम् उत्तमजनाः न परित्यजन्ति।
।।ఆరబ్ధం వుత్తమజనాః న పరిత్యజన్తి॥
ఉత్తమజనులు ప్రారంభించినదానిని ఎప్పుడూ విడిచిపెట్టరు.
२.क्षणशः कणशश्चैव विद्यामर्थं च साधयेत्।
॥క్షణశః కణశశ్చైవ విద్యామర్థం చ సాధయేత్॥
ప్రతి క్షణాన్నీ సద్వినియోగం చేసుకుంటూ ప్రతి కణాన్ని ప్రోగుచేస్తూ విద్యను, ధనాన్ని (అర్థమును) సంపాదించాలి.
३.सोत्साहानां नास्त्यसाध्यं नराणाम्।
॥సోత్సాహానాం నాస్త్యసాధ్యం నరాణామ్॥
ఉత్సాహం కలిగిన మనుష్యులకు సాధ్యం కానిదేదీ లేదు.
४.उद्योगिनं पुरुषसिंहमुपैति लक्ष्मीः।
॥ ఉద్యోగినం పురుష సింహముపైతి లక్ష్మీః॥
ప్రయత్నశీలుడై, సింహమువలె పరాక్రమియైన పురుషుని వద్దకు ఐశ్వర్యము వచ్చి చేరును.
५.क्रियासिद्धिः सत्त्वे भवति महतां नोपकरणे।
॥క్రియాసిద్ధిః సత్వ్వే భవతి మహతాం నోపకరణే॥
మహాత్ములు చేసే కార్యాలు వారి ప్రభావం చేత, సామర్థ్యం చేత సఫలమౌతాయి.
६.चित्ते वाचि क्रियायां च महतामेकरूपता।
॥ చిత్తే వాచి క్రియాయాం చ మహతామేకరూపతా॥
మహాత్ములకు మనసులో, మాటలో మరియు చేతలో ఏకత్వముంటుంది.
७.मूढः परप्रत्ययनेयबुद्धिः।
॥ మూఢః పరిప్రత్యయేనేయబుద్ధిః॥
మూఢుడు యితరుల జ్ఞానము చేత మార్గదర్శనం చేయబడే బుద్ధిని కలిగి వుంటాడు.
८.ज्ञातसारोఽपि खल्वेकः सन्दिग्धे कार्यवस्तुनि।
॥జ్ఞాతసారోఽపి ఖల్వేకః సన్దిగ్ధే కార్యవస్తుని॥
ఎంతతెలిసిన వాడైనా (జ్ఞానవంతుడైనా) పనివిషయంలో సందేహపడతాడు.
९.विकारहेतौ सति विक्रियन्ते येषां न चेतांसि ते एव धीराः।
॥వికారహేతౌ సతి విక్రియన్తే యేషాం న చేతాంసి తే ఏవ ధీరాః॥
వికారము చెందటానికి తగిన కారణము వున్నప్పటికీ ఎవరిమనస్సైతే వికారము చెందదో వారే ధీరులు.
१०.गुणाः पूजास्थानं गुणिषु न च लिङ्गं न च वयः।
॥ గుణాః పూజాస్థానం గుణిషు న చ లిఞ్గం న చ వయః॥
గుణవంతులలో పూజింపదగినవి (గౌరవింపదగినవి) గుణములే గాని స్త్రీ లేదా పురుషుడు అనిగాని, బాలుడు లేదా వృద్ధుడు అనునవి గాని కావు.
११. क्षुद्रेఽपि नूनं शरणं प्रपन्ने ममत्वमुच्चैः शिरसां सतीव।
॥క్షుద్రేఽపి నూనం శరణం ప్రపన్నే మమత్వముచ్చైః శిరసాం సతీవ॥
మహాత్ములకు శరణుకోరినవాడు అల్పుడైనా సజ్జనునిపై వున్నట్లే అతనిపై కూడ మమకారము తప్పక వుండును.
१२.जीवने यावदादानं स्यात् प्रदानं ततोఽधिकम्।
॥జీవనే యావదాదానం స్యాత్ ప్రదానం తతోఽధికమ్॥
జీవితంలో ఎంత సంపాదిస్తామో అంతకంటే ఎక్కువ దానం వుండాలి.
https://youtu.be/WubU7mxeYbI
🙏🙏शुभोदयः।🙏🙏
न संसारोत्पन्नं चरितमनुपश्यामि कुशलं
विपाकः पुण्यानां जनयति भयं मे विमृशतः ।
महद्भिः पुण्यौघैश्चिरपरिगृहीताश्च विषया
महान्तो जायन्ते व्यसनमिव दातुं विषयिणाम् ॥
న సంసారోత్పన్నం చరిత మనుపశ్యామి కుశలం
విపాకః పుణ్యానాం జనయతి భయం మే విమృశతః ।
మహద్భిః పుణ్యౌఘై శ్చిరపరిగృహీతా శ్చ విషయా
మహాన్తో జాయంతే వ్యసన మివ దాతుం విషయిణామ్ ।।
‘ఆశ’ ఎంతటి వారినీ నిలువరించ నీయక వశపరుచుకోడానికి ప్రధాన కారణం మనిషిలో గల విషయవాంఛ. స్త్రీ సంగమము నందు గల ఇచ్చ కనుక దీన్ని మొదట వదిలించుకోవాలి.
ఏ పూర్వపుణ్యాల బలమో ఇంతకాలం మనిషిగా నన్ను పతనం కాకుండా. ఆపింది. కాని, ఆ పూర్వ పుణ్యమే నాకీ జన్మలో చందన లేపనాలు స్త్రీ జన సంభోగాది సుఖ విషయ వాంఛలతో తరిగిపోయి దుఃఖంలోకి క్రమంగా నెట్టేస్తున్నది. ఈ సంసారంలో సుఖం అనేది నిజంగా ఉన్నదా? పుణ్యపరిణామం చివరికి ఇదా? నాకిది భయావహంగా కనిపిస్తోంది.
I do not see true well-being accruing from actions repeated life after life in this world. On deep thought, I find it fearsome this collection of merits. By this great store of merits further enjoyments can be procured. Attachment to
pleasures only brings more misery.
हरिः ॐ।
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
यथा हि पथिक: कश्चित् छायामाश्रित्य तिष्ठति |
विश्रम्य च पुनर्गच्छेत्
तद्वद् भूतसमागम: ||
जिस प्राकार यात्रा करनेवाला पथिक थोडे समय वॄक्ष के नीचे विश्राम करने के बाद आगे निकल जाता है उसी समान अपने जीवन में अन्य मनुष्य थोडे समय के लिए उस वॄक्ष की तरह छांव देते है और फिर उनका साथ छूट जाता है.
As a certain traveller remains under a shade (of some tree) and having refreshed himself again goes on (his journey), so does the company of living beings.
ఒక యాత్రికుడు చెట్టు కింద కొంత సమయం విశ్రాంతి తీసుకున్న తర్వాత ఎలా ముందుకు వెళ్తాడు, అదే విధంగా వారి జీవితంలో ఇతర వ్యక్తులు కొంతకాలం ఆ చెట్టు వలె నీడను ఇచ్చి, ఆపై వారి సహవాసాన్ని వదిలివేస్తారు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
कार्पण्यं दर्पमाने च भयमुद्वेग एव च |
अर्थजानि विदुः प्राज्ञा दुःखान्येतानि देहिनां ||
बुद्धिमान् तथा विद्वान् व्यक्तियों का कथन है कि समस्त जीवधारियों के दुःखों का प्रमुख कारण गरीबी, घमण्ड, भय तथा उद्वेग (अकारण तनाव में तथा चिन्तित रहना) , ये सभी परिस्थितियां हैं |
According to wise and learned persons , poverty, pride, fear, distress and anxiety, all these are the reasons for all types of grief and sufferings of all humans and living beings beings
తెలివైన మరియు విద్యావంతుల ప్రకారం, పేదరికం, గర్వం, భయం, బాధ మరియు ఆందోళన, ఇవన్నీ మానవుల మరియు జీవుల యొక్క అన్ని రకాల దుఃఖాలకు మరియు బాధలకు కారణాలు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
कारुण्येनात्मनो मानं तृष्णां च परितोषतः |
उत्थानेन जयेत्तन्द्रीं वितर्कं निश्चयाज्जयेत ||
दूसरों के प्रति करुणा भाव रखने से आत्मसम्मान प्राप्त होता है और संतोषी होने से तृष्णा पर विजय प्राप्त होती है | पुरुषार्थ द्वारा आलस्य तथा वितर्क (आधार हीन आशंकाओं ) पर निश्चय ही विजय प्राप्त करो
Self-respect is achieved by showing kindness or compassion to others. Greed is overcome by
being satisfied at one’s fortune in life. One should certainly conquer laziness, dubious reasoning and indecisiveness by manly exertion and entrepreneurship.
ఇతరుల పట్ల దయ లేదా కరుణ చూపడం ద్వారా ఆత్మగౌరవం సాధించబడుతుంది. దురాశను అధిగమించడం
జీవితంలో ఒకరి అదృష్టం వద్ద సంతృప్తి చెందడం. మనిషి శ్రమ మరియు వ్యవస్థాపకత ద్వారా సోమరితనం, సందేహాస్పదమైన తార్కికం మరియు అనిశ్చితతను ఖచ్చితంగా జయించాలి.
https://youtu.be/3k6bCcHQJTI
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
कारणेनैव जायन्ते मित्राणि रिपवस्तथा |
रिपवो येन जायन्ते कारणं तत्परित्यजेत् ||
किसी भी व्यक्ति के मित्र तथा शत्रु किसी न किसी कारण वश ही बनते हैं तथा जिन कारणों से शत्रु बनते हैं उन का परित्याग करना (उनसे बचना) ही श्रेयस्कर है |
Every one develops friendship and enmity with others due to certain reasons. It is always advisable to identify the reasons which cause enmity and give up or abstain from them.
ప్రతి ఒక్కరూ కొన్ని కారణాల వల్ల ఇతరులతో స్నేహం మరియు శత్రుత్వం పెంచుకుంటారు. శత్రుత్వానికి కారణమయ్యే కారణాలను గుర్తించడం మరియు వాటిని వదులుకోవడం లేదా వాటికి దూరంగా ఉండటం ఎల్లప్పుడూ మంచిది.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
सुखं शेते सत्यवक्ता सुखं शेते मितव्ययी ।
हितभुक् मितभुक् चैव तथैव विजितेन्द्रिय: ॥
सत्य बोलने वाला, मर्यादित खर्चा करने वाला, हितकारक पदार्थ जरूरी मात्रा मे खाने वाला, तथा जिसने इन्द्रियों पर विजय पाया है, वह चैन की नींद सोता है.
The one who speaks truth, one who spends less, One who eats nutritional food in limited quantity and the one who has conquered the senses, gets peaceful sleep.
నిజం మాట్లాడేవాడు, మితంగా ఖర్చు చేసేవాడు, అవసరమైన పరిమాణంలో ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకునే వాడు ఇంద్రియాలను జయించినవాడు ప్రశాంతంగా నిద్రపోతాడు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
शुश्रूषा श्रवणं चैव ग्रहणं धारणं तथा ।
उहापोहोर्थ विज्ञानं तत्वज्ञानं च धीगुणा: ॥
श्रवण करने की इच्छा, प्रात्यक्ष में श्रवण करना, ग्रहण करना, स्मरण में रखना, तर्क-वितर्क, सिद्धान्त निश्चय, अर्थज्ञान तथा तत्वज्ञान ये बुद्धी के आठ अंग है.
Willing to listen, to actually listen, to understand what we listen, to be able to remember what we have listened, to be able to deduce some conclusions and put forth arguments, to be able to formalise and conclusively put forth the thought, knowledge of the around and Philosophy – these are the eight facets of ‘buddhi’.
వినడానికి ఇష్టపడడం, నేరుగా వినడం, స్వీకరించడం, జ్ఞాపకశక్తిని ఉంచడం, తర్కం, సూత్రం, అర్థం మరియు తత్వశాస్త్రం యొక్క ఎనిమిది భాగాలు తెలివితేటలు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
विक्लवो वीर्यहीनो य: स दैवमनुवर्तते |
वीरा: संभावितात्मानो न दैवं पर्युपासते ||
जिसे अपने आप पे भरोसा नही है ऐसा बलहीन पुरुष नसीब के भरोसे रहता है. बलशाली और स्वाभिमानी पुरुष नसीब का खयाल नहीं करता.
A powerless timid person believes in fortune (i.e. relies on external forces for his own progress). A powerful person with self esteem does not give any importance to fortune. This subhashita tells us that a person himself is responsible for whatever happens in his life. So he must ‘act’ if he wants to do any progress. He can not blame his fortune.
శక్తిలేని పిరికి వ్యక్తి అదృష్టాన్ని నమ్ముతాడు (అనగా తన స్వంత పురోగతి కోసం బాహ్య శక్తులపై ఆధారపడతాడు). ఆత్మగౌరవం ఉన్న శక్తివంతమైన వ్యక్తి అదృష్టానికి ఎటువంటి ప్రాధాన్యత ఇవ్వడు. ఒక వ్యక్తి తన జీవితంలో ఏదైనా జరిగినా దానికి తానే బాధ్యుడని ఈ సుభాషిత చెబుతుంది. కాబట్టి అతను ఏదైనా పురోగతిని చేయాలనుకుంటే అతను తప్పనిసరిగా కష్టపడాలి.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
भेदे गणा: विनश्येयु: भिन्नास्तु सुजया: परै:
तस्मात् संघातयोगेन प्रयतेरन् गणा: ||
सदा गणराज्यमे अगर एकता न हो तो वह नष्ट हो जाता है, क्योकि एकता न होने पर शत्रु को उसे नष्ट करने मे आसानी होती है। इसीलिए गणराज्य हमेशा एक रहना चाहिये.
Whenever unity in unions (societies or country) is broken, they get destroyed, because if they are not united, it is easy for their enemies to conquer them. That’s why unions (societies) should always try to be united.
గణతంత్రంలో ఐక్యత లేకపోతే, అది నాశనం అవుతుంది, ఎందుకంటే ఐక్యత లేకపోతే శత్రువు దానిని నాశనం చేయడం సులభం. అందుకే గణతంత్రం ఎప్పుడూ ఒకటిగానే ఉండాలి.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
रविरपि न दहति तादॄग्
यादॄक् संदहति वालुकानिकर: ।
अन्यस्माल्लब्धपदो नीच:
प्रायेण दु:सहो भवति ।।
सूर्य प्रकाश से भी ज्यादा तपे हुए रेत का दाह अधिक होता है. (उसी तरह) दूसरों के सहाय्य से बड़ा हुआ नीच मनुष्य ज्यादा उपद्रव देता है.
Direct Sun (light) does not burn us (our skin) as much as a hot sand dune does. (Similarly) A mediocre person who becomes great (or powerful) due to another person (like sand dune getting hot due to Sunlight) is often annoying.
వేడి ఇసుక సూర్యకాంతి కంటే ఎక్కువగా మండుతుంది. (అదే విధంగా) ఇతరుల సహాయంతో పెరిగే అల్ప వ్యక్తి మరింత ఇబ్బందిని ఇస్తాడు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
क्वचिद्भूमौ शय्या क्वचिदपि पर्यङ्कशयनं
क्वचिच्छाकाहारी क्वचिदपि च शाल्योदनरुचि:
क्वचित्कन्थाधारी क्वचिदपि च दिव्याम्बरधरो
मनस्वी कार्यार्थी न गणयति दु:खं न च सुखम् |
कभी धरती पर सोना तो कभी पलंग पे. कभी सब्जी खाना तो कभी रोटी–चावल. कभी फटे हुए कपड़े पहनना कभी बहुत कीमती कपड़े पहनना. जो व्यक्ति अपने कार्य में सर्वथा मग्न हो, उन्हे ऐसी बाहरी सुख-दु:ख से कोई मतलब नही होता.
Sometimes he will sleep on floor, sometimes on bed. Sometimes he will eat vegetables, sometimes rice and bread. Sometimes he will wear worn cloths, sometimes very rich cloths. A person who is dedicated for a certain cause/work is never bothered of (such external) difficulties of facilities. In short, a devoted person is unaffected by all the things which are not related to his cause.
కొన్నిసార్లు అతను నేలపై, కొన్నిసార్లు మంచం మీద పడుకుంటాడు. కొన్నిసార్లు అతను కూరగాయలు, కొన్నిసార్లు అన్నం మరియు రొట్టెలు తింటాడు. కొన్నిసార్లు అతను అరిగిపోయిన బట్టలు, కొన్నిసార్లు చాలా గొప్ప బట్టలు ధరిస్తాడు. ఒక నిర్దిష్ట కారణం/పని కోసం అంకితమైన వ్యక్తి సౌకర్యాల (అటువంటి బాహ్య) ఇబ్బందుల గురించి ఎప్పుడూ బాధపడడు. సంక్షిప్తంగా, అంకితభావం కలిగిన వ్యక్తి తన కారణానికి సంబంధం లేని అన్ని విషయాలచే ప్రభావితం కాడు
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
अज्ञेभ्यो ग्रन्थिन: श्रेष्ठा: ग्रन्थिभ्यो धारिणो वरा:
धारिभ्यो ज्ञानिन: श्रेष्ठा: ज्ञानिभ्यो व्यसायिन:
निरक्षर लोगों से ग्रंथ पढ़ने वाले श्रेष्ठ है तथा उनसे भी अधिक ग्रंथ समझने वाले श्रेष्ठ है. ग्रंथ समझने वालों से भी अधिक आत्मज्ञानी श्रेष्ठ तथा उनसे भी अधिक ग्रंथ से प्राप्त ज्ञान को उपयोग में लाने वाले श्रेष्ठ कहलाते हैं.
Those who can read books are better than the illiterates. Better than the readers of the book are those who also understand the meaning of the books. Better than those who understand the meaning of the books are the one who know / experience the supreme reality and even better are those who put in practice the knowledge that they have gained from the books.
నిరక్షరాస్యుల కంటే పుస్తకాలు చదవగలిగే వారే మేలు. పుస్తక పాఠకుల కంటే పుస్తకాల అర్థాన్ని కూడా అర్థం చేసుకున్నవారే మేలు. పుస్తకాల అర్థాన్ని అర్థం చేసుకున్న వారి కంటే అత్యున్నత వాస్తవికతను తెలుసుకున్నవారు / అనుభవించే వారు ఉత్తమంగా ఉంటారు మరియు పుస్తకాల నుండి పొందిన జ్ఞానాన్ని ఆచరణలో పెట్టే వారు మరింత మెరుగ్గా ఉంటారు.
नात्युच्चशिखरो मेरुर्नातिनीचं रसातलम्
व्यवसायद्वितीयानां नात्यपारो महोदधि: ||
जो मनुष्य उद्योग का सहाय्य लेता है (अपने स्वयं के प्रयत्नों पे निर्भर होता है), उसको पर्वत की चोटी उंची नही, पॄथ्वी का तल नीचा नही, और महासागर अनुल्लंघ्य नही.
Whatever be the nature of a person, it is always very difficult to change. If a dog is appointed as King, even then he will not stop biting shoes. That is, he will keep on doing all the inferior things which he is otherwise used to.
ఒక వ్యక్తి యొక్క స్వభావం ఏదైనప్పటికీ, దానిని మార్చడం ఎల్లప్పుడూ చాలా కష్టం. కుక్కను రాజుగా నియమించినట్లయితే, అది బూట్లు కొరుకుట ఆపదు అంటే తనకు అలవాటు పడిన నీచమైన పనులన్నీ చేస్తూనే ఉంటుంది.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
नात्यन्त गुणवत्किंचित् न चाप्यत्यन्तनिर्गुणम् |
उभयं सर्वकार्येषु दॄष्यते साध्वसाधु वा ||
ऐसा कोई भी कार्य नही है जो सर्वथा अच्छा है. ऐसा कोई भी कार्य नही जो सर्वथा बुरा है. अच्छे और बुरे गुण हर एक कार्य में होते ही हैं.
There is no work which is good in all respects. There is no work bad in all respects. Both good and bad points are present in every work.
అన్ని విధాలుగా మంచి పని లేదు. అన్ని విధాలుగా చెడు పని లేదు. ప్రతి పనిలోనూ మంచి చెడులు రెండూ ఉంటాయి.
संस्कृतभारती परिचयस्य सूक्तयः।సంస్కృత భారతి పరిచయ పాఠ సూక్తులు:
१.कार्याणां कर्मणा पारं यो गच्छति स बुद्धिमान! (रामायणं)
ఎవడు తన ప్రయత్నంతో లక్ష్యాన్ని సాధిస్తాడో అతడే బుద్ధిమంతుడు…
२.आलस्यं हि मनुष्याणां शरीरस्थो महान् रिपुः!
సోమరితనం మానవులకు శరీరంలో ఉండే పెద్ద శత్రువు…
३.नियतो यत्र धर्मो वै तमशङ्क: समाचार!(महाभारतम्)
ఎక్కడైతే నియతమైన ధర్మమున్నదో దానిని నిస్సంశయముగా ఆచరించవలెను…
४.मनस्वी कार्यार्थी न गणयति दुःखं न च सुखम्!
ధీరుడు అయిన కార్యసాధకుడు దుఃఖమును గాని,సుఖమును గాని లెక్కపెట్టడు.
५.बहु विघ्नास्तु सदा कल्याणसिद्धयः!
మంచి పనికి ఎప్పుడూ ఎక్కువ విఘ్నాలు ఎదురవుతాయి.
६. गृहीत इव केशेषु मृत्युना धर्ममाचरेत्!
మృత్యువుచే జుట్టు పట్టుకొనబడినట్లుగా ధర్మమును ఆచరింపవలెను…
७.अनुक्तमप्यूहति पण्डितो जनः!
పండితుడైనవాడు చెప్పనిది కూడా ఊహిస్తాడు.
८.अल्पाक्षर रमणीयं यः कथयति निश्चितं स खलु वाग्मी!
అల్పాక్షరములతో సుందరముగా చెప్పేవాడిని నిశ్చయంగా వాగ్మి అంటారు.
९.इन्द्रोपि मघुतां याति स्वयं प्रक्यापितैर्गुणैः!
తానే తన గుణముల గురించి చెప్పుకుంటే ఇంద్రుడు కూడా విలువ లేని వాడౌవుతాడు.
१०.तस्य तदेव मधुरं यस्य मनो यत्र सम्लघ्नम्!
ఎవడి మనసు ఎక్కడ లగ్నమవుతుందో వాడికి అదే మధురమైనది..
११.आपदि स्फुरति प्रज्ञा यस्य दीरः स एव हि!
ఆపత్కాలమందు ఎవడి బుద్ధి పనిచేస్తుందో వాడే నిజమైన ధీరుడు..
१२. योग्यत्वाद् यः समुत्कर्षो निरपायः स सर्वदा!
స్వయోగ్యతనుండే వచ్చే ఎదుగుదల ఎప్పటికీ అపాయ రహితంగా ఉంటుంది…
!जयतु संस्कृतम्, जयतु भारती!!
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
क्षमा शस्त्रं करे यस्य दुर्जनः किं करिष्यति।
अतृणे पतितो वह्निः स्वयमेवोपशाम्यति॥
What can a wicked person do to someone who has the weapon of forgiveness in his hands? Fire fallen on ground without any grass extinguishes by itself.”
जिसके हाथ में क्षमा का शस्त्र है, उसका दुष्ट व्यक्ति क्या कर सकता है? बिना घास के जमीन पर गिरी आग अपने आप बुझ जाती है।”
క్షమాపణ అనే ఆయుధం చేతిలో ఉన్న వ్యక్తిని దుర్మార్గుడు ఏమి చేయగలడు? గడ్డి లేని నెల మీద పడ్డ నిప్పు దానంతట అదే ఆరిపోతుంది
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
हर्षस्थान सहस्राणि भयस्थान शतानि च ।
दिवसे दिवसे मूढं आविशन्ति न पंडितम् ॥
मूर्ख मनुष्य के लिए प्रति दिन हर्ष के सौ कारण होते है तथा दु:ख के लिए सहस्र कारण| परन्तु पंडितों के मन का संतुलन ऐसे छोटे कारणों से नही बिगड़ता.
For an un-intelligent (‘Stupid’) person, there are hundreds of incidents/ reasons occurring daily to become happy for and thousands of others to become unhappy at. But intelligent person’s (‘pandit’) mind will not get disturbed by such minor things.
ఒక మూర్ఖుడికి ప్రతిరోజూ ఆనందానికి వంద కారణాలు మరియు దుఃఖానికి వెయ్యి కారణాలు ఉంటాయి. కానీ ఇలాంటి చిన్న చిన్న కారణాల వల్ల పండితుల మనసు సమతుల్యత చెడిపోదు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
गुणेषु क्रियतां यत्न: किमाटोपै: प्रयोजनम् |
विक्रीयन्ते न घण्टाभि: गाव: क्षीरविवर्जिता: ||
शोर मचाने (अप्रासंगिक गुणों का दिखावा) करने के बजाय उसमें (प्रासंगिक) गुण/कौशल विकसित करने का प्रयास करना चाहिए। यदि गाय को दूध नहीं पिलाया जा सकता है तो उसके गले में घंटी बांधकर उसे नहीं बेचा जा सकता है (घंटी की मधुर ध्वनि अप्रासंगिक गुण है जहां दूध देना गाय का एक प्रासंगिक गुण है)। विज्ञापन की आज की दुनिया हमें इसके ठीक विपरीत बताती है। यह हमें सामग्री के बजाय आकर्षक पैकेजिंग द्वारा दूसरों को आकर्षित करने के लिए कहता है। लेकिन आकर्षक पैकेजिंग से कोई केवल उम्मीदें बढ़ा सकता है, लेकिन उन्हें संतुष्ट नहीं कर सकता।
One should try to develop (relevant) qualities/skills in him rather than making noise (showing off irrelevant qualities). A cow cannot be sold by ringing a bell in her neck if she cannot be milked (making sweet sound of bell is irrelevant quality where as giving milk is a relevant quality of a cow). Today’s world of advertisement tells us exactly opposite of this. It tells us to attract others by attractive packaging rather than contents. But by attractive packaging, one can only raise expectations, but can not satisfy them.
శబ్దం చేయడం (అసంబద్ధమైన లక్షణాలను చూపడం) కంటే అతనిలో (సంబంధిత) గుణాలు/నైపుణ్యాలను పెంపొందించుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి. పాలు పితకలేకపోతే ఆవు మెడలో గంటను మోగించడం ద్వారా విక్రయించబడదు (గంటను తీయగా శబ్దం చేయడం అసంబద్ధమైన నాణ్యత, పాలు ఇవ్వడం ఆవు యొక్క సంబంధిత లక్షణం). నేటి ప్రకటన ప్రపంచం దీనికి సరిగ్గా విరుద్ధంగా చెబుతుంది. కంటెంట్ల కంటే ఆకర్షణీయమైన ప్యాకేజింగ్ ద్వారా ఇతరులను ఆకర్షించాలని ఇది చెబుతుంది. కానీ ఆకర్షణీయమైన ప్యాకేజింగ్ ద్వారా, అంచనాలను మాత్రమే పెంచవచ్చు, కానీ వాటిని సంతృప్తిపరచలేరు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
सर्वनाशे समुत्पन्ने ह्यर्धं त्यजति पण्डित: |
अर्धेन कुरुते कार्यं सर्वनाशो हि दु:सह: ||
जब सर्वनाश निकट आता है, तब बुद्धिमान मनुष्य अपने पास जो कुछ है उसका आधा गवाने की तैयारी रखता है| आधे से भी काम चलाया जा सकता है, परंतु सब कुछ गवाना बहुत दु:खदायक होता है.
In the situations where every thing is about to get destroyed, a wise person gives up half (or a part) of what he has. One can live with half of what he wants, but it is extremely difficult to withstand loss of everything,
ప్రతి వస్తువు నాశనమయ్యే పరిస్థితిలో, తెలివైన వ్యక్తి తన వద్ద ఉన్నదానిలో సగం (లేదా కొంత భాగాన్ని) వదులుకుంటాడు. ఒక వ్యక్తి తనకు కావలసిన దానిలో సగంతో జీవించగలడు, కానీ ప్రతిదీ నష్టాన్ని తట్టుకోవడం చాలా కష్టం,
🙏🌹 सूप्रभातम् 🌹🙏
विपदी धैर्यमथाभ्युदये क्षमा
सदसि वाक्पटुता युधि विक्रम: ।
यशसि चाभिरूचिव्र्यसनं श्रुतौ प्रकॄतिसिद्धमिदं हि महात्मनाम् ॥
आपातकाल में धैर्य, अभ्युदय मे क्षमा, सदन मे वाक्पटुता, युद्ध के समय बहादुरी, यशमे अभिरूचि, ज्ञान का व्यसन ये सब चीजें महापुरूषों में नैसर्गिक रूप से पायी जाती है.
Courage in adversity, patience in prosperity, oratory in assembly, bravery in battle, full of interest in fame, attachment to knowledge; all these are naturally found in the great persons.
కష్టాల్లో ధైర్యం, శ్రేయస్సులో ఓర్పు, సభలో వక్తృత్వం, యుద్ధంలో శౌర్యం, కీర్తి పట్ల ఆసక్తి, జ్ఞానం పట్ల అనుబంధం; ఇవన్నీ సహజంగా గొప్ప వ్యక్తులలో కనిపిస్తాయి.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
वनेऽपि सिंहा मॄगमांसभक्षिणो
बुभुक्षिता नैव तॄणं चरन्ति ।
एवं कुलीना व्यसनाभिभूता
न नीचकर्माणि समाचरन्ति ॥
जंगल मे मांस खाने वाले शेर भूख लगने पर भी जिस तरह घास नही खाते, उस तरह उच्च कुल मे जन्मे हुए व्यक्ति (सुसंस्कारित व्यक्ति) संकट काल मे भी नीच काम नही करते.
Lions in forest, who eat flesh of other animals – will not eat grass even if they are very hungry. Similarly, persons born in good families will not perform any misconduct even in odds. Meaning of respectable family should be taken here as a good cultured families – families with values. When a person is having a bad time, to overcome it, he may do something that is ethically wrong, e.g. a person can steal somebody else’s food if he is starving. A cultured person will die – but not do such things
అడవిలో మాంసాహారం తినే సింహాలు ఎలా ఆకలితో ఉన్నా గడ్డి తినవు, అదే విధంగా మంచి సంస్కారవంతుడు ఆపద సమయంలో కూడా నీచమైన పనులు చేయడు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
न अन्नोदकसमं दानं न तिथिर्द्वादशीसमा ।
न गायत्र्याः परो मन्त्रो न मातु: परदैवतम् ॥
अन्नदान जैसा दान नहीं है. द्वादशी जैसी पवित्र तिथि नहीं है. गायत्री मन्त्र सर्वश्रेष्ठ मंत्र है तथा माता सब देवताओं से भी श्रेष्ठ है.
Giving water and food is the best among various donations. ‘Dwadashi’ is the most auspicious among all the days. ‘Gayatri Mantra’ is the best among all the ‘Mantras’ and mother is superior over all the Gods. [‘dwadashi’ – 12th day of a fortnight – In Hindu system of calendar a ‘dwadashi’ comes twice in a month – once in the ‘shukla paksha’ when moon is in the waxing phase and once in the ‘krishna paksha’ when moon is in the waning phase.]
https://youtu.be/F65qo7740fE
परिचयस्य सलोकाः(పరిచయ శ్లోకాలు)
१.कार्याणां कर्मणा पारं यो गच्छति स बुद्धिमान! (रामायणं)
ఎవడు తన ప్రయత్నంతో లక్ష్యాన్ని సాధిస్తాడో అతడే బుద్ధిమంతుడు…
२.आलस्यं हि मनुष्याणां शरीरस्थो महान् रिपुः!
సోమరితనం మానవులకు శరీరంలో ఉండే పెద్ద శత్రువు…
३.नियतो यत्र धर्मो वै तमशङ्क: समाचार!(महाभारतम्)
ఎక్కడైతే నియతమైన ధర్మమున్నదో దానిని నిస్సంశయముగా ఆచరించవలెను…
४.मनस्वी कार्यार्थी न गणयति दुःखं न च सुखम्!
ధీరుడు అయిన కార్యసాధకుడు దుఃఖమును గాని,సుఖమును గాని లెక్కపెట్టడు.
५.बहु विघ्नास्तु सदा कल्याणसिद्धयः!
మంచి పనికి ఎప్పుడూ ఎక్కువ విఘ్నాలు ఎదురవుతాయి.
६. गृहीत इव केशेषु मृत्युना धर्ममाचरेत्!
మృత్యువుచే జుట్టు పట్టుకొనబడినట్లుగా ధర్మమును ఆచరింపవలెను…
७.अनुक्तमप्यूहति पण्डितो जनः!
పండితుడైనవాడు చెప్పనిది కూడా ఊహిస్తాడు.
८.अल्पाक्षर रमणीयं यः कथयति निश्चितं स खलु वाग्मी!
అల్పాక్షరములతో సుందరముగా చెప్పేవాడిని నిశ్చయంగా వాగ్మి అంటారు.
९.इन्द्रोपि मघुतां याति स्वयं प्रक्यापितैर्गुणैः!
తానే తన గుణముల గురించి చెప్పుకుంటే ఇంద్రుడు కూడా విలువ లేని వాడౌవుతాడు.
१०.तस्य तदेव मधुरं यस्य मनो यत्र सम्लघ्नम्!
ఎవడి మనసు ఎక్కడ లగ్నమవుతుందో వాడికి అదే మధురమైనది..
११.आपदि स्फुरति प्रज्ञा यस्य दीरः स एव हि!
ఆపత్కాలమందు ఎవడి బుద్ధి పనిచేస్తుందో వాడే నిజమైన ధీరుడు..
१२. योग्यत्वाद् यः समुत्कर्षो निरपायः स सर्वदा!
స్వయోగ్యతనుండే వచ్చే ఎదుగుదల ఎప్పటికీ అపాయ రహితంగా ఉంటుంది…
!जयतु संस्कृतम्, जयतु भारती!!
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
कार्यमण्वपि काले तु कॄतमेत्युपकारताम् ।
महदप्युपकारोऽपि रिक्ततामेत्यकालत: ॥
किसी का छोटा सा भी काम अगर सही समय पर करे तो वह उपकारक होता है. परंतु अगर गलत समयपे करे तो बहुत बडा काम भी किसी काम का नही होता है.
Even a very small thing done for somebody is very helpful if done at a proper time. But if one does not do it at a proper time (does it when it is not called for), then a (apparently) big favour to a person will be in vain.
ఒకరి కోసం చేసే చాలా చిన్న పని కూడా సరైన సమయంలో చేస్తే చాలా ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. కానీ ఒక వ్యక్తి దానిని సరైన సమయంలో చేయకపోతే అప్పుడు పెద్ద ఉపకారం కూడా ఫలించదు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
अप्यब्धिपानान्महत: सुमेरून्मूलनादपि ।
अपि वहन्यशनात् साधो विषमश्चित्तनिग्रह: ॥
अपने स्वयं के मन का स्वामी होना, संपूर्ण सागर के जल को पीना, मेरू पर्वत को उखाडना या फिर अग्नि को खाना ऐसी असंभव बातों से भी कठिन है .
O good man! The control over mind is more difficult than drinking the water of entire ocean, uprooting the Meru mountain and also licking or eating the fire . (The control over the mind is more difficult than all the impossible things mentioned above).
మొత్తం సముద్రంలోని నీటిని త్రాగడం, మేరు పర్వతాన్ని పెకిలించివేయడం లేదా నిప్పును తినడం వంటి అసాధ్యమైన విషయాల కంటే ఒకరి స్వంత మనస్సుపై యజమానిగా ఉండటం చాలా కష్టం.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
सा विद्या या मदं हन्ति सा श्रीयारर्थिषु वर्षति ।
धर्मानुसारिणी या सा बुद्धिरभिधीयते ॥
Knowledge is that which kills arrogance, wealth is that which rains money on one, intellect is that which conforms to Dharma.
ज्ञान वह है जो अहंकार को मारता है, धन वह है जो एक पर धन बरसाते हैं, बुद्धि वह है जो धर्म के अनुकूल हो।
జ్ఞానం అహంకారాన్ని చంపేది, సంపద అంటే అది ఒకరిపై ధన వర్షం కురుస్తుంది, బుద్ధి ధర్మానికి అనుగుణంగా ఉంటుంది.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
संहत्या हि समेधन्ते राष्ट्राणि सुलघून्यपि ।
विपर्यये विनश्यन्ति हा हन्त सुमहान्यपि ॥
By union, the smallest states thrive. By discord, the greatest are destroyed.
संघ द्वारा, सबसे छोटे राज्य फलते-फूलते हैं। कलह से बड़े-से-बड़े नष्ट हो जाते हैं।
కలసి ఉండడం ద్వారా, చిన్న రాష్ట్రాలు అభివృద్ధి చెందుతాయి. అసమ్మతి ద్వారా, గొప్పవారు కూడా నాశనం చేయబడతారు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
कृतिनोऽपि प्रतीक्षन्ते सहायं कार्यसिद्धये ।
चक्षुष्मानपि नालोकाद्विना वस्तूनि पश्यति ॥
Even clever people need help to get work done.
Even one with eyes cannot see if there is no light.
పని చేయడానికి తెలివైన వ్యక్తులకు కూడా సహాయం కావాలి. వెలుతురు లేకపోతే కళ్లున్న వ్యక్తి కూడా చూడలేడు.
चतुर लोगों को भी काम निकालने के लिए सहायता की आवश्यकता होती है। यदि प्रकाश न हो तो आँख वाला भी नहीं देख सकता।
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
विमृश्यकारिता नाम कार्यशोभाविधायिनी ।
अविमृस्यक्रिया नूनं कार्यमालिन्यकारणम् ॥
Thoughtfully done work enhances the beauty of the work. The work done without thinking spoils the work.
బాగా ఆలోచించిన చర్య పనికి కీర్తిని తెస్తుంది. చెడు ఆలోచనాత్మక చర్య పనిని పాడు చేస్తుంది.
सोच समझकर किया गया कार्य कार्य की शोभा बढ़ाता है। बिना सोचे समझे किया गया कार्य कार्य को बिगाड़ देता है।
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
इङ्गिताकारतत्त्वज्ञ ऊहापोहविशारदः ।
शूरश्च कृतविद्यश्च न च मानी विमत्सरः ॥
The Minister) should be proficient in knowing the truth by gestures and facial expressions and an adept in guessing correctly and removing doubts by reasoning, brave, well learned, having no false pride and free from jealousy.
मंत्री) इशारों और चेहरे के भावों से सच्चाई जानने में कुशल और सही अनुमान लगाने और तर्क द्वारा संदेह को दूर करने में निपुण, बहादुर, अच्छी तरह से सीखा हुआ, झूठा गर्व न करने वाला और ईर्ष्या से मुक्त होना चाहिए।
మంత్రి) ధైర్యవంతుడు, బాగా నేర్చుకుని, తప్పుగా గర్వించకుండా మరియు అసూయకు గురికాకుండా, హావభావాలు మరియు ముఖ కవళికల ద్వారా సత్యాన్ని తెలుసుకోవడంలో నైపుణ్యం కలిగి ఉండాలి మరియు సరైన అనుమానాలు మరియు సందేహాలను తార్కికం ద్వారా తొలగించగలడు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
व्यायामात् लभते स्वास्थ्यं
दीर्घायुष्यं बलं सुखम् ।
आरोग्यं परमं भाग्यं
स्वास्थ्यं सर्वार्थसाधनम् ॥
One gets health, strength, long life and happiness from exercise. Good health is a great blessing, it is the means to achieve all goals.
వ్యాయామం వల్ల ఆరోగ్యం, బలం, దీర్ఘాయువు, ఆనందం లభిస్తాయి. మంచి ఆరోగ్యం ఒక గొప్ప వరం, ఇది అన్ని లక్ష్యాలను సాధించడానికి సాధనం.
व्यायाम से आरोग्य, बल, दीर्घ जीवन तथा सुख की प्राप्ति होती है। अच्छा स्वास्थ्य एक बड़ा आशीर्वाद है, यह सभी लक्ष्यों को प्राप्त करने का साधन है।
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
नाप्राप्यमभिवाञ्छन्ति नष्टं नेच्छन्ति शोचितुम् ।
आपत्सु च न मुह्यन्ति नराः पण्डितबुद्धयः
The person who does not desire to get rare things, does not grieve about perishable things and does not panic when calamity comes, he faces it firmly, he is wise.
जो व्यक्ति दुर्लभ वस्तु को पाने की इच्छा नहीं रखते, नाशवान वस्तु के विषय में शोक नहीं करते तथा विपत्ति आ पड़ने पर घबराते नहीं हैं, डटकर उसका सामना करते हैं, वही ज्ञानी हैं ।
అపురూపమైన వస్తువులను పొందాలని కోరుకోని, నశించే వాటి గురించి దుఃఖించక, విపత్తు వచ్చినప్పుడు భయపడకుండా, దృఢంగా ఎదుర్కొంటాడు, తెలివైనవాడు.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
खल्वाटो दिवसेश्वरस्य किरणैस्सन्तापितो मस्तके
गच्छन्देशमनातपं द्रुतगतिस्तालस्य मूलं गतः ।
तत्राप्यस्य महाफलेन पतता भग्नं सशब्दं शिरः
प्रायो गच्छति यत्र दैवहतकस्तत्रैव यान्त्यापदः ॥
A bald man scorched in the head due to the sun’s rays, in search of a place of shade rushed hurriedly to the base of a palm tree. There too, due to the falling of a huge palm fruit, his head was fractured with a huge noise! Alas! perils probably go where ever those cursed by destiny go.
సూర్యకిరణాల కారణంగా తలపై మంటలు లేచుకున్న ఒక బట్టతల మనిషి, నీడ కోసం వెతుకుతూ ఒక తాటి చెట్టు అడుగున వేగంగా పరుగెత్తాడు. అక్కడ కూడా భారీ తాటి పండు పడిపోవడంతో పెద్ద శబ్ధంతో తల పగిలింది! అయ్యో! విధి ద్వారా శపించబడిన వారు ఎక్కడికి వెళ్లినా ప్రమాదాలు ఉండవచ్చు.
एक गंजा आदमी सूरज की किरणों के कारण सिर में झुलस गया, छाया की जगह की तलाश में ताड़ के पेड़ के आधार पर तेजी से दौड़ा। वहाँ भी एक विशाल खजूर के फल के गिरने से उसका सिर बड़े जोर की आवाज के साथ टूट गया ! काश! संकट शायद वहीं जाते हैं जहां भाग्य से अभिशप्त लोग जाते हैं।
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
क्रोधो मूलमनर्थानां क्रोधः संसारबन्धनम्।
धर्मक्षयकरः क्रोधः तस्मात् क्रोधं विवर्जयेत्।।
Anger is the root cause of all calamities, anger is the cause of worldly bondage, anger is the destroyer of religion, so give up anger.
क्रोध सभी विपत्तियों का मूल कारण है, क्रोध सांसारिक बंधन का कारण है, क्रोध धर्म का नाश करने वाला है, इसलिए क्रोध का त्याग करें।
క్రోధమే సర్వ విపత్తులకు మూలకారణం, క్రోధం ప్రాపంచిక బంధానికి కారణం, కోపం ధర్మాన్ని నాశనం చేసేది, కాబట్టి కోపాన్ని వదలండి.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
क्रोधो मूलमनर्थानां क्रोधः संसारबन्धनम्।
धर्मक्षयकरः क्रोधः तस्मात् क्रोधं विवर्जयेत्।।
Anger is the root cause of all calamities, anger is the cause of worldly bondage, anger is the destroyer of religion, so give up anger.
क्रोध सभी विपत्तियों का मूल कारण है, क्रोध सांसारिक बंधन का कारण है, क्रोध धर्म का नाश करने वाला है, इसलिए क्रोध का त्याग करें।
క్రోధమే సర్వ విపత్తులకు మూలకారణం, క్రోధం ప్రాపంచిక బంధానికి కారణం, కోపం ధర్మాన్ని నాశనం చేసేది, కాబట్టి కోపాన్ని వదలండి.
🕉️🙏शुभोदयः।🙏🕉️
तुङ्गं वेश्म, सुता स्सता मभिमता, स्सङ्ख्यातिगा स्सम्पदः
कल्याणी दयिता, वय श्च नव मि, त्यज्ञानमूढो जनः।
मत्वा विश्व मनश्वरं निविशते संसारकारागृहे
संदृश्य क्षणभङ्गुरं त दखिलं धन्यन्तु सन्न्यस्यति।।
అవివేకి సంసార విషయాసక్తుడవుతూన్నాడు. జ్ఞాని సర్వసంగపరిత్యాగం చేత
ధన్యుడవుతూన్నాడు.
తుఙ్గం వేశ్మ సుతా , స్సతా మభిమతా స్సంఖ్యాతిగా స్సంపదః,
కళ్యాణీ దయితా, వయ శ్చ నవ మి, త్యజ్ఞానమూఢో జనః ।మత్వా విశ్వ మనశ్వరం నివిశతే సంసారకారాగృహే, సందృశ్య క్షణభంగురం త దఖిలం ధన్యస్తు సన్న్యస్యతి.
ఈ విశ్వమే శాశ్వతం అనుకొనే వాడి ఊహలిట్లా సాగుతాయి :- నాకు పెద్ద మేడ వుంది. నా మనసుకు నచ్చిన ప్రియురాలుంది. సంపదలు అపారంగా ఉన్నాయి. అనుభవించడానికి ఇంకా నాకు కావలసినంత వయస్సు ఉంది. నా పుత్రులు వినయవంతులు…. కాని క్షణభంగురమైన ఈ జీవి ఆయువు అనే బుడగ ఎప్పుడు పేలిపోతుందో ! అది గ్రహించేవారు వీటన్నిటికీ ఆనందించక సన్న్యసిస్తారు.
Bhartruhari vairagya satakam -20.
This universe is the imagination of one who thinks it is eternal – I have a big dream.I have a big building. I have a girlfriend that I like. The treasures are immense. I’m still old enough to experience it. My sons are humble… but when will the bubble of this fleeting life burst! Those who understand it For all this, they do not enjoy and renounce this world.
हरिः ॐ।
[9:25 pm, 06/08/2023] SB ISN Murthy Vijag Adyakshah: 🕉️🙏शुभोदयः।🙏🕉️
यावत्स्वस्थमिदं शरीरमरुजं यावच्च दूरे जरा
यावच्चेन्द्रियशक्ति र प्रतिहता यावत्क्षयो नायुषः ।
आत्मश्रेयसि तावदेव विदुषा कार्यः प्रयत्नो महान्
संदीप्ते भवने तु कूपखननं प्रत्युद्यमः कीदृशः ॥
యావత్స్వస్థమిదం శరీర మరుజం, యావచ్చ దూరే జరా,
యావచ్చేన్ద్రియశక్తిర ప్రతిహతా, యావత్క్షయో నాయుషః।
ఆత్మ శ్రేయసి తావదేవ విదుషా కార్యః ప్రయత్నో మహాన్, సందీప్తే భవనే తు కూపఖననం ప్రత్యుద్యమః కీదృశః ?
ఇలాంటి దురవస్థలు విజ్ఞుడవైన నీకేల ?…….
ఆయుష్షు ఆరిపోకముందే, వార్ధక్యం మీద పడకముందే ఇంద్రియ పాటవం తిరిగిపోక ముందే ఈ దేహం స్వాస్థ్యంతో ఉండగానే మోక్షప్రాప్తికి కృషి చేసేవాడే విద్వాంసుడు. అన్నీ ఉడిగిపోయాక మోక్షసాధన చేస్తానననడం.. ఓ పక్క ఇల్లు తగలబడిపోతూండగా నుయ్యితవ్వేవాడి చందం కాగలదు.
Bhartruhari Vairagya Satakam – 75.
As long as this body is free from disease and decrepitude, as long as senility is far off, as long as the powers of the senses are unaffected and life is not decaying, so long, wise persons should put forth mighty exertions for the sake of their supreme good, for when the house is on fire what avails setting about digging a well (for water) ?
हरिः ॐ।
[9:28 pm, 07/08/2023] SB ISN Murthy Vijag Adyakshah: 🕉️🙏 शुभोदयः। 🙏🕉️
चूडोत्तंसितचन्द्रचारुकलिकाचञ्चच्छिखाभास्वरो
लीलादग्धविलोलकामशलभः श्रेयोदशाग्रे स्फुरन् ।
अन्तःस्फूर्जदपारमोहतिमिरप्राग्भार मुच्चोटयन्-
श्चेतःसद्मनि योगिनां विजयते ज्ञानप्रदीपो हरः ॥
చూడోత్తంపసితచారుచన్ద్రకలికాంచంచచ్చిఖాభాస్వరో
లీలాగ్ధ విలోలకామశలభః శ్రేయోదశాగ్రే స్ఫురణ్।
అన్తఃస్ఫూర్జదపారమోహతిమిరప్రాగ్భార ముచ్పాటయం శ్చేతస్సద్మని యోగినాం విజయతే జ్ఞానప్రదీపో హరః।।
ఈ శివస్తుతిని నిగూఢార్థం పొదిగి విరచించడం భర్తృహరి చూపిన ప్రతిభకు తార్కాణం.
దీపం శివుడు. అతడు ప్రసాదించే వెలుగే జ్ఞానం. శివుని తల మీది జాబిల్లి జ్వాల. ఆ జ్వాలకు ఆకర్షితుడై దహింపబడిన మిడత మన్మధుడు. ఇట్టి శివుడు సుఖవేళ, మనుజునికి తోచడం అనేది, యోగికాదగ్గ అర్హతకు సూచిక. యోగుల హృదయమనే గృహంలోని అజ్ఞానాన్ని మంచి వత్తి కొనకు వెలిగే జ్వాలతో శివుడు దూరం చేయుగాక !
దీపం జ్వాల కలిగి, తనలో పడే మిడతలను అవలీలగా దహింపచేస్తుంది. ఇక్కడ చంద్రుడనే జ్వాలకు ఆకర్షితుడై కాముడు (కోరికలకు ప్రతినిధి) కాల్చబడుతున్నాడు. ఈ విధంగా ఆ భక్తసులభుడైన శంకరుడు కామశలభుడై జితేంద్రియత్వం కలిగించడానికి, షడ్వర్గాలకు అరివీరభయంకరుడవు తున్నాడు.
The Mangalacharana Shloka of Vairagya Satakam of Bhartruhari.
All glory to Siva, the Light of Knowledge, residing in the temple of the Yogis’ heart, who smites away (like the rising sum) the massive front of the endless night of ignorance overcasting human minds, in whose wake follow all auspiciousness and prosperity, who burnt up gay Lust as a moth, as if in sport, and who appears beaming with the lambent rays of the crescent adorning His forehead- rays that look pleasing like soft half-blooming buds !
[चूहोत्तंसित made an ornament for the head चारुकलिकाञ्चच्छिखा lambent beams like beautiful half-blooming buds लीलादग्ध burnt up at case or in sport श्रेयोदशाग्रे in front of all circumstances of prosperity स्फुरन् appearing अन्तःस्फूर्जत् spreading forth in the heart प्राग्भारम् heavy mass at the front.
As is customary with Sanskrit poets this verse is dedicatory (to Siva in this instance), as forming an auspicious introduction.]
हरिः ॐ।
[9:10 pm, 08/08/2023] SB ISN Murthy Vijag Adyakshah: 🕉️🙏शुभोदयः।🙏🕉️
तपस्यन्तः सन्तः किमधिनिवसामः सुरनदीं?
गुणोदारान्दारानुत परिचरामः सविनयम् ?
पिबामः शास्त्रौघा? नुत विविधकाव्यामृतरसा ?-
न्न विद्यः कि कुर्मः कतिपयनिमेषायुषि जने ॥
ఆచరించదగిన మోక్ష సాధన కృత్యాలలో తపస్సు ఒకటి శ్రేష్ఠమైనది.
తపస్యన్తస్సన్తః కిమధినివసామస్సురనదీం ? గుణోదారాన్దారా నుత పరిచరామ స్సవినయమ్ ? పిబామ శ్శాస్త్రాఘా ? నుత వివిధ కావ్యామృతరసా ?
న్న విద్యః కిం కుర్మః కతిపయనిమేషాయుసి జనే।
చుక్కలాంటి చక్కని భార్యతో రతి సుఖాలనుభవిస్తూ జీవితం మొత్తం ఇలాగే గడిచిపోతుందనుకుంటే భ్రమ, ఆయుః ప్రమాణ మెంతస్వల్పం ! కావ్యరసాస్వాదనగానీ – శాస్త్ర వివేచనగాని ఏదీ మోక్ష సాధకం కాదు, గంగాతీరాన తపశ్చర్యకు నడుం బిగించు.
Bhartruhari Vairagya Satakam – 76.
Shall we live by the celestial river practising austerities, or shall we amiably serve (our) wives graced by virtues ; shall we drink of the currents of scriptural literature, or of the nectar of diverse poetical literature ? Man having the longevity of a few twinkling’s of the eye, we do not know which (of these) to undertake ! Therefore, start penance at the banks of River Ganges.
हरिः ॐ।
[8:50 pm, 09/08/2023] SB ISN Murthy Vijag Adyakshah: 🕉️🙏 शुभोदयः।🙏🕉️
दुराराध्याश्चामी तुरगचलचित्ताः क्षितिभुजो
वयं च स्थूलेच्छाः सुमहति फले बद्धमनसः ।
जरा देहं मृत्युर्हरति दयितं जीवितमिदं
सखे नान्यच्छ्रेयो जगति विदुषोऽन्यत्र तपसः ॥
దురారాధ్యాశ్చామీ తురగచలచిత్తా: క్షితిభుజో,
వయం తు స్థూలేచ్ఛాస్సుమహతి ఫలే బద్ధమనసః।
జరా దేహం, మృత్యుర్హ రతి దయితం జీవితమిదం,
సఖే ! నాన్యచ్ఛ్రేయో జగతి విదుషోऽన్యత్ర తపసః।।
కదం తొక్కే గుర్రంలా సంచలించే మనస్సు గల ప్రభువులను ఆరాధించడం ఎంతో ప్రయాసతో కూడుకున్నది. మనకున్న ఆశలు చాలా పెద్దవి. పెను ఫలితం సాధించాలని ఊహ, దేహ ప్రాణాలకు శత్రువుల్లా జరమృత్యువులు దాపురించాయి. కనుక తపస్సు కంటే విద్వాంసునికి శ్రేయోదాయకమైనదేదీ మరొకటి లేదు.
Bhartruhari Vairagya Satakam – 77.
These rulers of the world have minds restless like a horse and (therefore) difficult to please, while we are ambitious with minds pitched on vast gain ; age steals away bodily strength and death cuts short this dear life. Ah ! friend, nothing is good for the wise in this world except the practice of austerities !
हरिः ॐ।
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
न योनिर्नापि संस्कारो न श्रुतं न च संततिः ।
कारणानि द्विजत्वस्य वृत्तमेव तु कारणम् ॥
ब्राह्मणत्वकी प्राप्तिमें न तो केवल योनि, न संस्कार, न शास्त्रज्ञान और न संतति ही कारण है। ब्राह्मणत्वका प्रधान हेतु तो सदाचार ही है ॥
Neither the womb alone, nor rituals, nor knowledge of the scriptures, nor progeny are the causes of attaining Brahminhood. The chief cause of Brahminhood is virtuous conduct.
బ్రాహ్మణత్వం పొందడానికి గర్భం మాత్రమే కాదు, కర్మలు కాదు, శాస్త్రాల జ్ఞానం లేదా సంతానం కారణం కాదు. బ్రాహ్మణత్వానికి ప్రధాన కారణం ధర్మబద్ధమైన ప్రవర్తన.
🙏🌹 सुप्रभातम् 🌹🙏
पदस्थितस्य पद्मस्य मित्रे वरुणभास्करौ।
पदच्युतस्य तस्यैव क्लेशदाहकरावुभौ ॥
जब कमल अपने स्थान पर (तालाब में) होता है तब जल के देव वरुण तथा सूर्य- दोनों उसके मित्र होते हैं। और वही कमल जब स्थानभ्रष्ट होता है, तब वरुण और सूर्य दोनों उसे क्लेश तथा दाह देनेवाले हो जाते है।
When the lotus is at its place (in the pond), both Varuna and Surya, the god of water, are its friends. And when the same lotus is misplaced, then both Varuna and Surya become the ones who give it trouble and pain.
కమలం దాని స్థానంలో (చెరువులో) ఉన్నప్పుడు, నీటి దేవుడైన వరుణుడు మరియు సూర్యుడు ఇద్దరూ దాని స్నేహితులు. మరియు అదే కమలం స్థానభ్రంశం చెందినప్పుడు, వరుణుడు మరియు సూర్యుడు ఇద్దరూ దానికి ఇబ్బందిని మరియు బాధను ఇచ్చేవారు అవుతారు.
🕉️🙏 शुभोदयः।🙏🕉️
स्फुरत्स्फारज्योत्स्नाधवलिततले क्वाऽपि पुलिने
सुखासीनाः शान्तध्वनिषु रजनीषु द्यु सरितः ।
भवाभोगोद्विग्नाः शिव शिव शि वेत्युच्चवचसः
कदा स्या मानन्दोद्गतबहुल बाष्पाकुलदृशः ॥
శాంతరసాభివ్యంజకములయిన ఈ పలుకులను చెవికెక్కించుకొందురు గాక!
స్ఫురత్ స్ఫారజ్యోత్స్నాధవళితతలే క్వాऽపి పులినే
సుఖాసీనా శ్శాస్తధ్వనిషు రజనీషు ద్యుసరితః।
భవాభోగోద్విగ్నా శ్శివ శివ శి వేత్యుచ్చవచసః కదాస్యామానన్దేద్గతబహుళ బాష్పాకులదృశః।।
పండు వెన్నెలరేయి. అన్ని శబ్దాలు మాటుమణిగినవి. తెల్లవారు ఝామును గంగానది ఇసుక తిన్నెల మీద కూర్చొని, ఈ అనంత దుఃఖ దాయకమైన సంసారాన్ని వదలి, ఆనంద బాష్పాలు జాలువారేలా ఎలుగెత్తి బిగ్గరగా శివశివా అని సంకీర్తనం చేయ మనసౌతున్నది.
ఆ భాగ్యమబ్బుట ఎన్నడో కదా!
Bhartruhari Vairagya Satakam – 85.
Sitting in peaceful posture, during nights when all sounds are stilled into silence, somewhere on the banks of the heavenly river (Ganges) which shine with the white glow of the bright-diffused moonlight, and fearful of, the miseries of birth and death, crying aloud “Siva, Siva, Siva,” ah ! when shall we attain that ecstasy which is characterized by copious tears of joy held in internal control !
When shall we have our eyes filled with copious tears arising out of joy ?”
हरिःॐ।
🇮🇳🇮🇳🇮🇳शुभोदयः। स्वतन्त्रता दिवसस्य शुभाशयाः।🇮🇳🇮🇳🇮🇳
अद्य ७६ स्वतन्त्रता दिवसः। पवित्रः। सर्वेषां कृते अभिनन्दनानि।
ఈ రోజు మన దేశ 76వ స్వాతంత్ర్యదినోత్సవం. పరమపవిత్రమైన పండుగ. అందరికీ శుభాకాంక్షలు, అభినందనలు.
Today being the 76th Independence Day, I wish all my friends a happy independence Day
अपि स्वर्णमयी लंका
न मे लक्ष्मण रोचते।
जननी जन्मभूमिश्च
स्वर्गादपि गरीयसी।।
హే లక్ష్మణా! లంక స్వర్ణమయమైనప్పటికీ, ఇక్కడ ఉండడం నాకు ఆనందం కలిగించదు ఎందుకంటే కన్నతల్లి, జన్మభూమి స్వర్గము కంటే ఉత్తమమైనవని శ్రీరాముడు రావణ సంహారం తరువాత లక్ష్మణునితో అన్నారు.
After killing Ravana and conquering Lanka, Sri Rama tells Lakshmana that even though Lanka is full of gold, he is not interested since mother who gave birth to him and the country where he was born are greater than the heaven.
अत्र जन्म सहस्राणां
सहस्रैरपि सत्तम।
कदाचिल्लभते जन्तु
र्मानुष्यं पुण्यसञ्चयात्।।
వేలజన్మల తరువాత జంతువులకు, మనుష్యులకు, వారు చేసిన పుణ్యం కారణంగా భారత పుణ్యభూమిలో జన్మించే సౌభాగ్యం లభిస్తుంది.
అందువలన దేశాభివృద్ధికి పాటుపడదాం!
After thousands of years of penance that animals and humans get the chance of taking birth on this sacred place called Bharat.
Therefore, let us join for its progress.
हरिः ॐ।
शिक्षा (प्रहेलिकाः)
Pg no 12..
1.पर्वताग्रे रथो याति भूमौ तिष्ठति सारथिः ।
चलते वायुवेगेन पदमेकं न गच्छति ।।
పర్వతపు పైభాగంలో రథం వెళ్తున్నది. రథసారథి భూమిపై ఉన్నాడు. రథం వాయువేగంతో ప్రయాణిస్తున్నది. అయినా ఒక్క అడుగు కూడా ముందుకు సాగటం లేదు. ఇది ఏమై ఉండవచ్చు ?
సమాధానం- ‘రథ’మనగా ఇక్కడ కుమ్మరివాడి చక్రం అని అర్థం. ఇది ఎత్తైన దిన్నెపై తిరుగుతున్నది. దీనిని నడిపించేవాడు (కుమ్మరి – ఆ చక్రం తిప్పుతున్నవాడు.) భూమిపైన ఉన్నాడు. వాయువేగంతో అది తిరుగుతుంది. కాని ముందుకు వెళ్ళదు.
Pg no 33.
2.राजन् ! कमलपत्राक्ष । तत्ते भवतु चाक्षयम्।
आसादयति यद्रूपं करेणुः करणैः विना ।।
తామరవంటి కన్నులున్న ఓ రాజా ! ఆడ ఏనుగుకు ఇంద్రియములు లేకపోతే ఏ రూపం వస్తుందో ఆ రూపం నీకు అక్షయమగుగాక !
సమాధానం – करेणुः అని శబ్దంలో क्, र्, ण् అనే వాటిని వదిలేస్తే ఏ శబ్దరూపం అవుతుందో అది వర్ధిల్లు గాక!
करेणुः అనే శబ్దంలో क्, र्, ण् అనే వాటిని తీసేస్తే अ+ए+उः అని అవుతుంది. अ+ए=ऐ, ऐ+उः = आयुः। ఆయుష్షు పెరుగును గాక! అని అర్థం.
Pg no 55.
3.विराजराजपुत्रारेः यन्नाम चतुरक्षरम्।
पूर्वार्धं तव वैरीणां परार्धं तव सङ्गरे ।।
ఓ రాజా ! విరాజరాజుయొక్క పుత్రుని శత్రువుయొక్క నాలుగు అక్షరములు పేరుయందు మొదటి అర్థము నీ శత్రువులకు, మిగిలిన అర్థము నీకు ఉండును.
సమాధానము – विः – పక్షి विराजः -పక్షిరాజు గరుడుడు, विराजाराजः -గరుడుని రాజు విష్ణువు, विराजाराजपुत्रः -విష్ణువు పుత్రుడు మన్మధుడు, विराजाराजपुत्रारिः – మన్మథుని వైరి ఈశ్వరుడు. అతని నాలుగక్షరముల పేరు मृत्युञ्जयः – దాని మొదటి సగము, मृत्युः – మరణము నీ శత్రువులకు परार्धं – మిగిలిన సగము, जयः – గెలుపు నీకు కలుగ నిమ్ము అని.
Pg no 74.
4.प्रायेण नीचलोकस्य कः करोतीह गर्वताम्।
आदौ वर्णद्वयं दत्त्वा ब्रूहि के वनवासिनः ।
నీచులకు సామాన్యంగా ఏ వస్తువువల్ల అహంకారం వుంటుంది ? దానికి రెండక్షరాలు చేర్చిన “ఆటవికులు” అనే అర్థమూ రావాలి. ఏంటది ?
జవాబు – राः = డబ్బు దానికి ముందు రెండక్షరాలు श,ब । शबराः= ఆటవికులు
Pg no 92.
5.राज्ञः सम्बोधनं किं स्यात् ? सुग्रीवस्य तु का प्रिया ?
अधनास्तु किमिच्छन्ति ? आर्तेंः किं क्रियते वद ||
రాజును ఏమని సంబోధిస్తారు ? సుగ్రీవునికి ప్రియమైన వారెవరు ? దరిద్రుల దేన్ని ఇష్టపడుతారు ? ఆర్తులు ఏమి చేస్తారు ? వీటికి జవాబుగాగల పదం ఏమిటి ?
జవాబు- देवताराधनम्। देव – ( రాజు సంబోధన), तारा – (సుగ్రీవుని భార్య) धनम् = డబ్బు, देवताराधनम् (దేవ పూజ)
Pg no111
6.पूजायां किं पदं प्रोक्तं किं वा पुरुषवाचकम् ।
क आयुधतया ख्यातः प्रलम्बासुरविद्विषः ।।
మంచిది అనే అర్థంలో ఉపయోగించే పదం ఏమిటి ? పురుషుడు అనే అర్థానిచ్చే పదం ఏది ? ప్రలంబాసురుని శత్రువైన బలరాముని ఆయుధంగా ప్రసిద్ధమైనది ఏది ? మూడింటికి ఒకే పదంతో సమాధానం చెప్పండి.
సమాధానం- सुनासीरः అనే పదం ఇంద్రుడు అని అర్థం सु-మంచి
ना-పురుషుడు सीरः- నాగలి
Pg no 130.
7.वृक्षाग्रवासी न च पक्षिजातिः
तृणं च शय्या न च राजयोगी ।
आपीतवर्णो न च हेमधातुः
अतश्च ताम्रः सुरसः क एषः ?
చెట్టుపై ఉంటుంది, పక్షికాదు. గడ్డిపై పడుకుంటుంది కాని యోగి కాదు. పసుపురంగులో ఉంటుంది కాని బంగారం కాదు. దానినుండి మంచి రుచితో కూడిన ‘తామ్రం’. అయితే ఇది ఏమిటి?
సమాధానం – आम्रः=మామిడిపండు
अतः అనే పదానికి రెండు అర్థాలు, 1.కాబట్టి 2. తకార రహితమైనది.
ఈ శ్లోకంలో अतः ‘ అంటే ‘తకారరహితమైనది’ అని అర్ధం.
ताम्रः అనే చోట తకారం తీసేస్తే
మిగిలేది आम्रः।
Pg no 150.
8.अपूर्वोऽयं मया दृष्टः कान्तः कमललोचने ।
शोऽन्तरं यो विजानाति स विद्वान्नात्र संशयः ।।
ఈ శ్లోకంలో పైకి ఒక అర్థం కనిపిస్తుంది. వాస్తవికమైన అర్థం మరొకట ఉంటుంది.
i) పైకి కనిపించే అర్థం :- ఓ సుందరీ ! అపూర్వమైన, మనోహరమైన దానిని నేను చూశాను. మధ్యలో ‘శో’ ఉన్నది. ఇదేమిటో తెలిసికోగలిగినవాడిని పండితుడు అనడంలో సందేహం లేదు.
ii) వాస్తవిక అర్థం :- ఓ సుందరీ ! ముందు అకారం, చివర కకారం ఉన్న మధ్యలో ‘శో అనే అక్షరం ఉన్న ఒక దానిని నేను చూశాను. అదేమిటో తెలిసికొన్నవాడు పండితుడు అనటంలో సందేహం లేదు.
సమాధానం :- మొదట अ కారము, మధ్యలో ‘शो’ కారము, చివరలో ‘क’ కారము ఈ మూడింటిని చేర్చండి. अशोकः అనే శబ్దం దొరుకుతుంది. ‘ ‘अशोक ‘ అనేది ఒక చెట్టుపేరు. అందువలన అశోకవృక్షాన్ని అతడు చూశాడు.
Pg no 170
9.यजमानेन कः स्वर्गहेतुः सम्यग्विधीयते।
विहायाद्यन्तयोर्वर्णौ गोत्वं कुत्र स्थितं वद ||
స్వర్గాన్ని దొరికించుకోవటానికి దేనిని మనుష్యుడు చేయగలడు ? ఆ శబ్దంలో మొదటి, చివరి అక్షరాలను వదిలేస్తే गोत्व ము (పశువులో ఉండే గుణధర్మాలు) ఎక్కడుంటాయి ? అనే దానికి సమాధానం దొరకాలి. అటువంటి సమాధానం చెప్పండి.
సమాధానం – यागविधिः = యజ్ఞము
మొదటి, చివరి అక్షరాలను వదిలేస్తే “गवि ” అని ఉంటుంది. అంటే “ పశువు నందు’ అని అర్థం. పశువు నందు పశువుయొక్క గుణధర్మాలుంటాయి.
Pg 190
10.का कान्ता कालियारातेः पुनरर्थे किमव्ययम्।
किं वन्द्यं सर्वदेवानां फलेषु किमु सुन्दरम्।
విష్ణువుయొక్క భార్య ఎవరు ? ‘మరల’ అనే అర్థంలో ఉపయోగించే అవ్యయం ఏది? దేవతలందరికీ ఏది నమస్కరించదగినది ? అందమైన పండు ఏది ? ఒకే పదంతో
వీటికి సమాధానం చెప్పాలి.
సమాధానము: मातुलिङ्गम्=మాదీ ఫలము मा = లక్ష్మీ , तु= మరల, लिङ्गम्= శివలింగం